asteartea, urria 23, 2018

"e" partikula: euskararen aukera bat zein ezin den galdu

Dio Erramun Gerrikagoitiak an aurreko sarrerako komentario batean:
Arras importantea da topatzea particula egoqui eta funcional bat tzat genitivo casuac. Orain zuc Jesus darabilzu hortaraco "e" particulá, esateraco adierazteco
Iruineco Sanferminac
ordez ahal litzatequela erabili (nahi luenac)
Sanferminac e Iruinea.

Commentatu du ere Josu Lavinec baina ethorri izan zait niri ere burura eze hori "e" hori da lar sobera laburra, auqueran laburreguia. Eta beguiratuz efectivitateari pensatzen dut sortu ahal litzatequela hybrico bat, "ne". Honec ne-c corrituco luque niretzat hobe ze e soilac, bai entzuteracoan radioan edo nonnhai eta berdin visualqui ikusteracoan textualqui. Nic ere sentitzen dut naturalago "ne" ezi "e".

Halan goico exemplua gueratzen litzateque honela

Iruineco Sanferminac
nola
Sanferminac ne Iruinea.

Mezu betheagoa auditivoqui eta ere visualqui.
Gauza da ze, nola genioen hemen, "e-" partikula genitibo prepositiboak báditu anitz ontasun, zeinen artean daudén bere gardentasun derivatiboa, bere existentzia previoa an euskal morfologia, akaso an erabilera genitiboa ere, eta baita bere arintasun fonetikoa, zein, printzipioz, gehiago dén abantaila ezez arazo. Areago, esan genezake ze gaude aurré aukera prepositibo bat zein, nire ustez, ezin daiteken galdu.

Behar da praktika gehiago, baina, edonola ere, egia da ze aipatutako arintasun hori dá arrazoia zergátik batzutan nahiago izaten dudan apoiatu  "e-" partikula prepositibo garden hori gáin bere ondorengo osagarri genitiboa arartez gidoi bat, harekin fonetikoki bat-eginez ("Sanferminak e-Iruinea").

Hortaz, ni ere aritu naiz behin baino gehiagotan gogoetatzen nóla batzutan indartu fonetikoki oinarri genitibo garden hori, pixkat bada ere (arina izaten jarraitu behar baitu), eta hortxe sar litezke "ne" partikula edota "en" partikula ere, zein, finean, ez diren baizik "e" bera baina fonetikoki gorpuztuagorik kin "n" tipikoki genitiboa. Praktikak esanen. []

Etiketak:

6 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

Genitivoaren marca orocorra EN da eta locativoaren CO

ENCO sorthu liteque:

Sanferminac enco Iruina
Liburua enco guiçon hori

e soilac berce valio batzuc ditu: eh

asteartea, urria 23, 2018 11:05:00 AM  
Blogger Josu Lavin said...

El navarro salacENCO

Çaraitzuco naffarra

=> Naffarra enco Çaraitzu

Adeitsuqui

Josu Lavin

asteartea, urria 23, 2018 12:18:00 PM  
Blogger Josu Lavin said...

Eivissaco gendea
Gendea enco Eivissa
La gente ibicenca

asteartea, urria 23, 2018 12:48:00 PM  
Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Orduan

Emilianoren ama

litzateque

ama e-Emiliano.

Phoneticoqui ez daquit corritzen duen asqui ongui claru, esateraco entzunic radiotic.

asteartea, urria 23, 2018 1:03:00 PM  
Blogger Jesus Rubio said...

Josu, ikus, erantzun moduan edo, sarrera hau.

osteguna, urria 25, 2018 7:17:00 AM  
Blogger Jesus Rubio said...

Erramun, erantzun dizut hemen.

osteguna, urria 25, 2018 10:39:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home