"zein" konparativoa vs "zein" konsekutivoa: pausutxo bat baino ez

Sarrera honetan nabarmentzen genuen a distantzia txikia zein den existitzen arten ondorengo bi estruktura konparativo ahaideak:

...ederra, zeiñ itxas-ondua,...   vs   ... hain ederra, zeiñ itxas-ondua,...

eta orain azpimarratu nahiko genuke ze orobat pausutxu bat besterik ez da arten ondorengo bi estrukturak, bata konparativoa kin "zein", eta bestea konsekutivoa kin "zein":

Zerren erria izanik ain banatua [...] zeinda akudidu ezin leien ainbat bider zein bear leukeen elexeetara. Cap (ed. 1893) [OEH]

Esaldi horretan, zein agertzen baita an zerrenda zein ari garen komentatzen, ageri zaizkigu bi estruktura horiek elkarrekin. Lehenik konsekutivoa:

...ain banatua [...] zeinda akudidu ezin leien ainbat bider zein bear leukeen elexeetara.

eta bigarrenik, eta konsekutivoan integraturik, a-perpaus konparativoa:

...ain banatua [...] zeinda akudidu ezin leien ainbat bider zein bear leukeen elexeetara.

Perpaus konsekutivoa, zein den luzeagoa, dá gauzatu kin "zeinda", akaso bilatuz euskarri fisiko sendoagoa ki sostengatu halako perpaus pisuagoa, bitartean-ze konparativoa sortu da kin "zein" soila, nahizta bata zein bestea sor zitezken kin "zein" edo "zeinda" independenteki.

Baina gauza da ze, izanki bi perpaus-molde horiek formalki berdinak (eta hortik diot ze euren artean soilik da pausutxo bat), batean aurkeztuko da konparagai bat (konparaziozko perpausa), eta bestean konsekuentzia bat (ondoriozko perpausa). Gainera, biek duté konpartitzen nolabaiteko jatorri exklamativoa, nondik "zein" eta "zeinda". Azken finean, eta diogunez, pausutxo bat baino ez, zein oso erraz ibiliko da, eta hala, ibili da, jarraiki (gara)bide propioa, zein, ñabardurekin bada ere, dén universala ere. [⇶]