ostirala, otsaila 19, 2021

[#6] Espezifikatzaile-posizioa ez bada parametrikoa (beti ezkerretara), orduan adibidez VSO izanen da konputazionalki kostosoagoa zein SVO edo SOV

Herenegungoa laburbilduz:

Subjektua, hortaz, ezkerretara, hauxe da esandakoa laburbiltzeko leloa. [Fernández eta Ortiz de Urbina 2007:56]

izan ere ...

... ez da pentsatu izan subjektuak hizkuntzatik hizkuntzara lekua alda dezakeenik, buruak osagarriarekin egiten duen moduan. [Fernández eta Ortiz de Urbina 2007:56] 

Beraz, espezifikatzailearen posizioa ez litzake parametrikoa, nola hóri arten "burua" eta bere "osagarria", baizik-ze espezifikatzailea kokatuko zén beti aurré bere aditza

Bestalde, kontuan hartuz ze, jarraituz kin gure teoria generatiboa, sujetua (sujetuaren "zerak" hartzeko) kokatu behar dá an espezifikatzaile-gunea e esaldia (esaldiari deitzeko beste modu teknikoago bat dá "inflexio-sintagma", eta, bestalde, "inflexio sintagmaren espezifikatzaile gunea" izanen litzaké esaldiaren sujetu-gune sintaktikoa):

... izatez gure iritziz, inflexio-sintagmaren espezifikatzaile gunera heltzen diren sintagmak dira subjektuak. Izan ere, subjektua eta osagarria bi gune sintaktiko baino ez direla pentsatzen dugu, hau da, ez inolako zerak, zer horiek ezar daitezkeen lekuak baino, eta bien artean, badirudi inflexio sintagmaren espezifikatzaile gunea dela subjektu gunea, edo, bestela esanda, subjektua kokatzeko lekua. [Fernández eta Ortiz de Urbina 2007:56]

Hortaz, ezin liteke izán oinarrizkoa edozein hitz-ordena non subjetua (esaldiaren espezifikatzailea) dá agertzen ondorenda aditz-objetua (esaldiaren buru-osagarria), nola gertatú an VSO, VOS, OVS edota gure interesaeko OSV. Horiek ezin litezke izán oinarrizko ordenak, eta horrek inplikatzen du ze, ordena horiek generatzeko, ezinbestekoa da mugimendu edo desplazamendu sintaktiko gehigarririk afinda sujetua amai dadin ondorenda aditza edo osagarria, halan-ze goragoko lau ordena horiek derrigor izan beharko lirake konputazionalki kostutsuago zein euren oinarrizko ordena respektiboak, zein soilik izan litezké SVO edo SOV (non betetzen dirén oinarrizko eskakizun horiek).

Esan nahi baita ze, euren ustezko teoria horretatik beretik ere ez da ondorioztatzen ze ordena guztiak dirén konputazionalki berdinak, baizik-ze ondorioztatzen da ze bádaude ordena batzuk (sujetulehenak) zein dirén kostutsuagoak zein beste batzuk (aditzlehenak edo objetulehenak). 

Genioén an:

nóla ...

..., 2015 uztailean aurkitzen dugú Laka katedratikoa irakasten ze (2015):

  • Berdin dio sintaxiaren ordenak, hizkuntzaren egiturak: guztiak prozesatzen ditugu efikazia berdinarekin. [ikus, adibidez, atzoko sarrera]

Beraz, Laka irakasten ari da ze ordena sintaktiko guztiak berdin prozesatzen diren, noiz daukán evidentzia sendoa ezen "subjektuak hasieran dituzten hurrenkerak prozesatzeko errazagoak direla".

Eta gauza da ze, espezifikatzaile-posizioa ez bada parametrikoa (beti ezkerretara), orduan adibidez VSO izanen da konputazionalki kostosoagoa zein SVO edo SOV. Euren ustezko teoria horretatik ere!   []

[#1] [#2] [#3] [#4] [#5] [#6] [#7] [#8] [#9] [#10] [#11] [#12] [#13]

Etiketak: ,