Bai, orohar dira oso efektiboak zeren ematen dute esapideko elementu rhematikoena, sorpresiboena, esanguratsuena eta kontrastiboena an bukaera

Atzokoan irakurtzen genituén ondoko hitzak on Borja Odriozola (2021):

Son muy efectivos porque combinan ideas diferentes, a veces un poco absurdas y que crean contrastes. [Odriozola an bere Borjaprofe webgunea, 2021]

Bai, orohar oso efektiboak dira zeren ematen dute esapideko elementu rhematikoena, sorpresiboena, esanguratsuena eta kontrastiboena an bukaera, non ondo ulertzen den bere zentzua (kontrastibo-komiko-ofensiboa, edo nahiko balitz deskriptiboa ere), eta non eman ahal zaion indar eta expresio egokitua ki interes komunikatiboa on hiztuna (kontrastibo-komiko-ofensiboa, edo nahiko balitz deskriptiboa ere, bukaeran expresio hori oso moldagarria baita). 

Gauza da ze orohar hasierako aditza izaten dela gutxio rhematikoa zein bere osteko objetua, halan ze behin esapidea aurkeztuta bidéz aditz hori (zein dén aurkezle sintaktiko-interpretazionala), entzulea jarraian aurkitzen da kin objetu bat zein izan ahal dén ondo ezustekoa eta kontrastiboa, nahiz posizio horretan jada izanen dén osoki interpretagarria sintaktikoki eta interpretazionalki, sortuz kontraste efektiboa, tipikoki umoretsua, divertigarria:

• come... MIERDA

• cierra...  BARES

• sopla... POLLAS

Demagun alderantziz kokatzen ditugula elementu horiek

• MIERDAcome

• BAREScierra

• POLLASsopla

Hor, elementu tipikoki rhematikoena (esanguratsuena), hasieran bestegabe emanda, ez da ondo ulertzen zéin den bere papera an esapidea harik entzún... aditza (aditzeko hitza), zein, justuki horrexegatik, segituan presaka eman beharko den, eta ez esaerari berebiziko indarra emateko, baizik sinpleki esaerari zentzu minimo bat emateko: lehengo esapide analitikoa bihurtu dá sintetikoa. 

Eta gauza da ze lehenengo parteari zentzu osoa heltzen zaionean, osagai rhematiko hori jada esanda dago, zapuztuz bere aukera expresibo maximoa, eta horrela tipikoki bilákatuz ia deskriptiboa (zenbat eta luzeagoa, deskriptiboagoa), askoz indar gutxiagokoa, askoz gutxio efektiboa.

Kontraste indartsuaren misterioa aurkitzen da an hitz-ordena eta an hitz-ordena horrek ahalbidetzen duen expresio indartsua, zeintan volkatzen baita expresibitate kontrastibo guztia an esapideko elementu rhematikoena, zein datorren jada ondo aurkeztua (sintaktikoki eta interpretazionalki) ganik aditz askoz gutxio rhematikoa. Báda misteriorik! (ikus [2512]) [2527] [>>>]