Bolinger (1952): konparatuz "un hermoso edificio" eta "un edificio hermoso"

Azken sarreretan saiatzen ari gara erantzuten ki galdera hau (an [2537]):

..., dakigunez, adjetiboak inglesez tipikoki kokatzen dira aurrén izena, eta ez atzén izena, halan ze, galdera dá: bi ordena horietarik (eta ceteris paribus, alegia, beste guztia berdin delarik), zéin izanen litzake printzipioz ordena kontrastiboagoa, expresiboagoa, eta tipikoki efektiboagoa xedé sortu eta erabili expresio ofensiboak?

• izena + adjetiboa

ala

• adjetiboa + izena

Printzipioz, orokorrean, zér esan geinke?

edo akaso hobeki, saiatzen ari gara kontrastatzen gure ondorengo erantzuna (an [2538]) kin informazio eta analisi gehigarriak ganik autoreak nola Bolinger (1952).

Ba, ceteris paribus, printzipioz eta orokorrean esan geinke ze adjetiboak konplementatzen dú izena, halan ze, osteko posizioa  (alegia: izena + adjetiboa) dá posizio analitikoa eta koherentea (sintaktikoki, informatiboki eta expresiboki), eta hortaz, moldagarriagoa expresiboki.

Kontrara, aurreko posizioa (alegia: adjetiboa + izena) sintetikoa da, ez da zatika koherentea, eta dena hartu behar da an osotasun bat (esan liteké, holistikoki), zeren adjetiboa ez da ezer ere gabén izena (ez du ezer ere signifikatzen).

Hortaz, ceteris paribus, printzipioz eta orokorrean, "caradura" dá kontrastiboagoa, expresiboagoa eta tipikoki efektiboagoa zein "duracara" eta "cráneo vacío" zeinda "vacío cráneo".

Eta justuki hortik joanen litzaké atzoko analisia ganik Bolinger noiz kontrajartzen dituén aditz aurreko adverbioen interpretazio sintetikoa (as a whole) eta aditz osteko adverbioen interpretazio analitikoa (on either part), halako moduan ze aditz aurreko adverbioek ez lukete eramanen azentu kontrastiboa, bitárten aditz osteko adverbioek eraman ahal luketé azentu kontrastiboa an posizio efektiboena: bukaera. 

Baina adverbioak ez dira adjetiboak, eta orain gure interes nagusia aurkitzen da an adjetiboak, eta oso bereziki an diferentzia kontrastiboa artén adjetiboak zein diren kokatzen aurrén eta atzén euren izenak. Hortaz, pasa gaitezen ki analisia gain adjetiboak an Bolinger (1952), nok justuki aztertzen dituén adjetiboak an inglesa eta gaztelania. Ikus daigun adibidez, hitz hauek:

In un hermoso edificio the speaker has in mind only one building -the phrase is a semantic unit, just like abruptly back away; in un ediftcio hermoso, however, the building is contrasted with others that are not beautiful, just as back away abruptly contrasts one kind of backing away with another kind. [Bolinger, 1952:1121]

Gure ustez, kontu irristakor hauetan, gehiago mintzatu behako ginake gain tendentziak zeinda gain arau zorrotzak (areago, hizkuntzalaritzan hala behar izaten da orohar, zeren ia beti existitzen dira salbuespenak), eta bai, gure ikuspuntutik ere, gaztelaniaz izen aurreko adjetiboek jotzen dute dara interpretazio sintetikoa ("dara...", "darantza...", "daraino...": ikus [820]), sinpleki zatio euren inkoherentzia sintaktiko-semantiko-expresiboa (zein, adjetiboen kasuan, resolvitzen dén oso azkar, zatio euren laburtasuna), antzera nola izen osteko adjetiboek jotzen duté dara interpretazio analitikoa, nahizta baita eman ahal dirén erabiliz prosodia unitario jarraitua, esan nahi baita emánez izena eta adjetiboa nola balira hitz bakar bat, nola an insulto hauek:

• caradura

edo 

• craneovacío

zeintan izena eta adjetiboa bat egin dirén are grafikoki ere (ikus [2535]). Gainera nabarmendu nahi dugu ze, bai halako erabilera batu-jarraituan nola erabilera bananduagoan, interpretazio enfatiko ofensiboak (eta neutroak ere) eskatzen dú azentu nagusia an adjetiboa:

• caradúra

edo 

• craneovacío

Bestalde, konsideratzen baditugu insulto batu jarraituak kin adjetiboa aurrén euren izena, nola lirakén:

• duracára

edo 

• vaciocráneo

gauza da ze halako insultoak erabiliko balira (ez baitira erabiltzen), nekez emanen litzaké enfasia an adjetiboa, baizik-ze, kontrara, azentua berez joanen litzake ki izena (nola adierazi berri dugún), non botatako insultoak irabazten duén koherentzia. [2545] [>>>]