larunbata, abuztua 03, 2019

...,kaltetzeké...

Sarrera honetan ikusi dugu nóla "...-en kalte gabe" postposizio nominal-genitivoa dén bihurtu "...kalte(tu) (dadin) gabe" edo "...kaltetzeke", zeinen ardatza ez dén jada izena, baizik aditza (delarik aditz-erroa, infinitivoa edo jokatugabea). Puntu horretara helduta, esku-eskura dago lokuzio postpositivo horren desdoblamendu partziala, esan nahi baita gabé desdoblatu postposizioa bera (alegia, "gabe") tikan bere aditza, nola egiten baitzén, adibidez, an ondorengo esaldia kin "amurekatik" postposizioa (ikus hemen):
Emadazü enthelegia, jakin ditzadan amurekatik zure manü saintiak. Mst. 2, 1. [OEH]
non, hauxe litzake abiapuntuko perpaus desdoblatugabea:
Emadazü enthelegia, zure manü saintiak jakin ditzadan amurekatik.
zeintan dén aurreratu "aditza + postposizioa" batera, hala gauzatuz halako aukera desdoblatu partzial bat (partziala zeren "amurekatik" postposizioa ez dén aurreratzen ki aditza).

Bide beretik, har genezake ondoko adibidea:
..., webguneko zenbait edukirentzat edo zerbitzurentzat aplikagarriak izan litezkeen baldintza bereziak kaltetu gabe.
afin bihurtu:
..., kaltetu-daitezen-gabe webguneko zenbait edukirentzat edo zerbitzurentzat aplikagarriak izan litezkeen baldintza bereziak.
edo
..., kalte-daitezen-gabe webguneko zenbait edukirentzat edo zerbitzurentzat aplikagarriak izan litezkeen baldintza bereziak.
edo:
..., kaltetu-gabe webguneko zenbait edukirentzat edo zerbitzurentzat aplikagarriak izan litezkeen baldintza bereziak.
edo:
..., kalte-gabe webguneko zenbait edukirentzat edo zerbitzurentzat aplikagarriak izan litezkeen baldintza bereziak.
edo
..., kaltetzeké webguneko zenbait edukirentzat edo zerbitzurentzat aplikagarriak izan litezkeen baldintza bereziak.
Jakina, existitzen dira eskurako aukerak ki jarraitu desdoblatzen perpaus hori:
..., kaltetzeké baldintza bereziak zein izan litezke aplikagarriak zenbait edukirentzat edo zerbitzurentzat.
edo:
..., kaltetzeké baldintza bereziak zein izan litezke aplikagarri ki zenbait eduki edo zerbitzu.
edo:
..., kaltetzeké baldintza bereziak zein litezke aplikagarri ki zenbait eduki edo zerbitzu.
Amaitzeko, nabarmendu ze, erabiliz euskararen mekanismo desdoblatzaile propioak, aurreratu daikegu "gabe" postposizioa ere, nola saiatuko garen lantzen an beste sarrera bat. []