osteguna, ekaina 19, 2025

Hiru azterketa ezberdin, nahiz estuki lotuak (labur esanda, aztertuz oraingoa, lehengoa eta bitartekoa)

Amaitzen genuen atzo esánez ze:

Dirudienez, Tomlin-ek nahiago zukén estimatzea hitz-ordenen banaketa gain denbora guztietako hizkuntzak (eta ez soilik gaur egungo banaketa on munduko hitz-ordenak), baina kontuan hartuz ze horretarako beharko zén ikerketa askoz gehiago (much more research)... aproximatu zuén gaur egungo banaketa on munduko hitz-ordenak erábiliz soilik hizkuntza biziak (zein bai den gure helburua). Horrek, bere hitzetan, sortu ahalko luké sesgo historikoa, nahiz izanen litzakén a remotely plausible candidate for having any significant effect on the sample. [Tomlin, 1986:23]
Tomlin-ek adibidetzen dú sesgo historiko hori bidéz bi kasu hauek:

Thus, for example, there may have been at some point in the past many more VSO languages than are included in the sample results because peoples who spoke VSO languages may have been more numerous . Or, perhaps at some earlier stage in history there were more SOV languages than there are currently, since only at this point in time has sufficient time passed to permit much SOV to SVO change . This source of bias can be dealt with only after much more research has been done on historical change.

Atzo esaten genuenez, badirudi ze Tomlin-ek konsideratu nahiko zituzkén hizkuntz familia hilak ere. Gure ikuspuntutik, ordea, askoz produktiboagoa da burutzea ondoko hiru azterketa hauek, nondik atera ahal dirén askoz konklusio esanguratsuagoak:

1.: Aztertzea nóla banatzen dirén hitz-ordenak an gaur egungo hizkuntza bizi guztiak.

2.: Aztertzea nóla banatzen zirén (banatu zitezkén) hitz-ordenak an hizkuntza-familia guztien versio zaharrenak (kasu honetan, familia biziak eta hilak ere bai). 

3.: Aztertzea nóla banatzen dirén (banatu zitezkén) hitz-ordenen aldaketa naturalak hala nola ere horiek induzituak ganik kontaktu linguistikoa (zéin baldintzatan gertatu diren, noiz gertatu diren, eta zéin norabidetan gertatu diren).

Hiru azterketa ezberdin, nahiz estuki lotuak (labur esanda, aztertuz oraingoa, lehengoa eta bitartekoa), eta kontua da ze Tomlin-ek (1986) burutu dú lehen azterketa (ikus ere [2749]). Gaur egun, bá al dugu informazio gehigarririk burúz goragoko beste bi azterketak? [2759] [>>>]