astelehena, otsaila 03, 2025

Baina, bistan denez, behin ohituta, estruktura horiek galdu duté euren bitxitasun guztia arrén bihurtu ezinbesteko

Jarraitzen zuén Javier-ek bere komentarioa honela:

...; baina zure euskara berri/zahar hori aldrebesa iruditzen zait. [Javier]

Eskertzen dizut, Javier, horko referentzia ki euskara berri/zaharra, zeren Lakarra-k ondorioztatu du ze euskara oso oso zaharra (zeini akaso dei geniokén proto-paleoeuskara, hasierakoa) izanen zén justuki SVO prepositiboa (nahiz, esana dudanez, ni ez nagoen ados), halan-ze estruktura burulehenak izanen zirén oso familiarrak an euskara.

Nire ikuspegitik, halako hasiera ez da batere probablea, eta bai, justuki alderantzizkoa, non hasiera-hasierako euskara, sorrera-euskara, proto-paleoeuskara izanen zén OVS postpositiboa, eta non, hori bai, existituko zirén zenbait partikula akaso adverbial antzekoak (nahiz garai haietan euren funtzioa ez izán oso zehatza, izanen baitziren polivalenteak) nola "da",  "e", "i", "za" edo "la", zein kokatu ahalko zirén aurrén aditza, edo aurrén izena zein modifikatzen zuten, gerora sórtuz estruktura morfologiko batzuk zeinen interpretazio zehatza ez den hain argia ("da-go". "e-go-an", "e-i-go-an > i-go-an", "e-zer", akaso "e-ni > e-ne", "za-bal", "dakar(t)za", "e-la-ma-n > eraman").

Baina, euskara historikoan argiki ikusten ditugú hainbat estruktura prepositibo, zein alternatzen dirén kin zentzu bereko estruktura postpositiboak ("baizik..."), edo zein jaio dirén tik material primigenioki postpositiboak "nahiz..."), eta zein guztiz normaldu diren, gabén sortu inolako aldrebestasunik

Esan nahi baita ze "baizik(-eta)..." ez balitz existituko, eta lehenengo aldiz ikusiko bagenu, dudagabe gertatuko litzaiguke bitxia, ezohikoa eta akaso aldrebesa ere. Baina, bistan denez, behin ohituta, estruktura horiek galdu duté euren bitxitasun guztia arrén bihurtu ezinbesteko. [2623] [>>>]