Orriak

▼

igandea, ekaina 23, 2013

¿Zergatik da gutxiago expresiboa "putasemea" ezen ez "hijo de puta"?

Aurreko sarreran Txopik zún planteatzen gaia on hizkuntz nahasketa, eta nik, horren harira, nabarmendu nahi nuke ze erabilera horren gako nagusia (nahiz ez den bakarra) bilatu behar da an expresibitate erosoa, expresibitate potente, direkto, eraginkor eta noranahikoa. Era berean azpimarratu nahi dut ze expresibitate eroso eta noranahiko hori dago guztiz lotua kin hitz-ordena. Explikatuko naiz.

¿Zergatik da gutxiago expresivoa "putasemea" ezen ez "hijo de puta"? Ikus:
"Hijo de puta eta entzuten duzu sasikumea.. y a dónde vas?"
“Da como que suena mejor erderaz. Azkenien los tacos que dice… euskeraz
zer esan biozu… Putakumia naiz (ez daz antzekorik). Puto cabrón putakumia
baino hobeto sonetan dau”.
"Txillixo eitteko erderaz hobeto eitten da”. (alegia: Oihu egiteko...)
(Gazteak, musika eta euskara. Arrasateko gazteeen iritziak: 2011)
Eta gauza da ze "hijo de puta" da esanguratsuki expresiboagoa ze "putasemea" zeren esaldi (sintagma) labur horren climaxa dá "puta" hitza (eta ez "semea"), eta baldin climax hori bukaeran badoa, isolaturik, bertan zentratu ahal dá indar guztia, lortuz expresibitate maximoa eta ezin finagoa:
hijo de puta!
Eta areago ere isolatu daiteke esaldi-tontor hori:
hijo de ... puta!
Eta inkluso luzatu "puta" hitz hori, edo jolastu kin enfasi-molde diferenteak:
hijo de ... puuuuuuta!
Desefektu bera da areagotzen noiz gehitu aditza. Ez da berdin esatea:
putasemea da!
edo
es un hijo de puta!
Eta zér esanik ez:
oso puta handiaren semea da!
eta
es un hijo de la grandísima puta!
Bukaerako aditzek areago zailtzen dute esaldi-bukaerako climax kontrolatuak, batzuetan bihurtuz ia deskripzio, hori zein, printzipioz, nahi zan iraina. [191] [⇶]
ordua:

9 iruzkin:

  1. Anonimoaastelehena, ekaina 24, 2013 10:42:00 AM


    katu lupua: insultu bat neuk entzuna, atso baserritar batek dedicatua bere katuari, honen trastadaren bategatik edo.

    nire eritzian, nahiko expressivoa.

    berdin esan liteke honekaloak:

    katu putua; kume putu hori; gizon putu lupu hori; neska asto halakoa; etc

    uste dut eze kike amonarrizek badaukala taula bat, euskaraz halako irainak egiteko.

    luis lauzirika zenikazelaia.

    ErantzunEzabatu
  2. Jesus Rubioastelehena, ekaina 24, 2013 12:28:00 PM

    Kaixo Luis:

    Halako izen-adjektivoetan, sintaxia ez da regresivoa, baizik progresivoa edo burulehena, eta beraz hor, ez dago arazorik tu fokalizatu gure indar expresivoa an modu selektivo funtzionala.

    Bestalde, he sintaxia on takoak (eta halakoak) izan daiteke aski konplexua. Eta zenbat-eta konplexuagoa izan, gehiago nabarituko da he efektua on estruktura eta valiabide progresivoak. Adibide sinple bat ematearren, konpara:

    Zotzen kaka egiten dut!

    eta

    Kaguen... zotz!

    ErantzunEzabatu
  3. Erramun Gerrikagoitiaastelehena, ekaina 24, 2013 4:28:00 PM

    Secula ez dut pensatu hortaz eta ez daquit zer den. Zer da "zotzen caca eguitea" edo "kauen zotz!"?

    Nic pensatu ohi izan dut ezen "kauen zotz" dela forma itzurizco bat ez esatea gatic "me cago en dios". Ez al da holan?

    Patras, Grezia.

    ErantzunEzabatu
  4. Jesus Rubioasteartea, ekaina 25, 2013 8:43:00 AM

    "kaguen zotz!" da expresio ez-ofensivo bat zein dan erabiltzen batzutan hala euskaraz nola gazteleraz. Beste antzeko bat litzake "kaguen riau!".

    "zotzen caca eguiten dut!" izango litzake aurrekoaren OV forma, ez besterik.

    ErantzunEzabatu
  5. Anonimoaasteartea, ekaina 25, 2013 11:20:00 AM

    Galderea da ea "zotz" den "dios" hitzaren euphemismoa eta itzuria, nola nic uste bait dut intuitivoqui, sortua ti "me cago en dios".

    Esan ere ze gure aitazenaren gaitzizea Munitibarren zen "Nekallen". Sortua hori gaitzizena, neure uste soilez, ti re-euphemismoa ezen nahi zela escapatu ti "zotz" hitza zeina zegoqueen lar hurbil -an subconscientea- ti zotz edo dios. Hypothesis hori dut topatzen total possible eta probable ezaguturic aitaren familiacoen scrupulucitate religiosoa.

    ErantzunEzabatu
  6. Erramun Gerrikagoitiaasteartea, ekaina 25, 2013 1:47:00 PM

    Lehenago noiz dudan izquiriatu bait dut eguin apportationea ti telephono mobila eta ere nengoelaric presatua, dut tcharto explicatu eta naiz nahastu azaltzerakoan he Nekallen gaitzizenarena.

    Nekallen da, edo bederen date, euphemismoa eta escapea on "mekauen" (me cago en) on esaldi osoa "me cago en dios".

    Hori behar nuen arguitu eta corregitu.

    Agur bat guztioi tik Patras, Grezia.

    ErantzunEzabatu
  7. Jesus Rubioasteartea, ekaina 25, 2013 3:02:00 PM

    Bai, argi dirudi ze esaerak nola "me cago en diez" sortu ziran afin ez blasfematu. Eta "kaguen zotz!", seguruasko, horren antzera ere.

    Ondo pasa Erramun!

    ErantzunEzabatu
  8. Gilenasteazkena, ekaina 26, 2013 8:28:00 PM

    Ingelesezko birao hitzetan lehena ezkerretik dator:

    Fucking...

    Eta berdin horren leungarri erabiltzen diren beste batzuk:

    Bloody...
    Damn...

    Frantsesez ere ez dira gutxi horrelakoak:

    Putain de...
    Foutu...
    Fichu...
    Satané...
    Maudit...

    Baita italieraz ere:

    Fottuto...
    Cazzo di...
    Maledetto...

    Jakina, gaztelaniaz ere primeran funkzionatzen du posizio horrek:

    Puto...
    Jodido...
    Puñetero...
    Maldito...

    ErantzunEzabatu
  9. Jesus Rubioosteguna, ekaina 27, 2013 11:29:00 AM

    Gilen, erantzun dizut an hurrengo sarrera.

    ErantzunEzabatu