Soilik 3. personetako "nor-nori" formak

Atzokoan mintzo ginen burúz Bergarako "nor-nori" flexioak, zeinen konkordantzia pluralak ez ziren erabiltzen salbu an Angiozar eta Ubera auzoak, non erabiltzen ziren:

-PLURALGILErik ez da erabiltzen ez NOR-NORIn, ez eta NOR-NORI-NORKen ere:

Zapatia galdu jako. Zapatak galdu jako.
Intxaurra emon dosta. Intxaurrak emon dosta.

Angiozar eta Uberan, ostera, erabiltzen da: jakoz, dostaz.

[UNED-BERGARA, "Bergarako euskera", 1988:90]

Baina, pluralak esatean, zér esan nahi dugu? Zéin dira zehazki jasotako formak?

Gauza da ze soilik testigatu eta jaso dirá 3. personetako "nor-nori" formak, eta ez 1. edo 2. personetako formak, zein antza ez diren (ia) erabiltzen (batuan ere, nekez entzungo dá "zu-niri zatzaizkit", demagun.). Ondorengoak lirake forma zehatzák zein diren jaso an orainaldiko "nor-nori" paradigma indikatiboa (UNED-BERGARA, Euskal kultur departamentuaren argitalpenak, "Bergarako euskera", 1988:95):

Batuan, "zitzaizkidan" geldituko zén "zitzaidan", antzera nola "zaizkit" geldituko zén "zait" singular-plurala. 1. eta 2. personetako flexioak erabili behar izanez gero, akaso oso kontextu formal batean, geldituko ziren gabé "-zki-" pluralgilea:

zu-niri zatzait    [ordezta zatzaizkit]
gu-niri gintzaion   [ordezta gintzaizkion]
zuek-guri zatzaigute  [ordezta zatzaizkigute]

Modu subjuntiboan eta potentzialean ere, soilik lekukotu dirá 3. personetako formak ("*edin" laguntzailea): batuko subjuntiboan, adibidez, "dakizkidan" geldituko zén "dakidan", eta, bide beretik (eredu beretik, mekanismo beretik), 1. persona pluraleko "gakizkizuen" geldituko zitzaigún "gakizuen". Forma sinpleago horiek erabil litezké preferenteki respektu "-zki-" formak, zein aukeran geldituko ziren. Gauza da ze "-zki-" pluralgilea desagertzen da an forma singular/plural horiek.

Hortxe. Aukeran. [892] [>>>]