Beraz, bádugu "-n-" horren utilitatea, baina ... zergátik desanbiguazio horretarako (gehienetan) aukeratuko zén '-n-' bat (eta ez beste soinu bat)?

Beraz, hizkera batzuetan, iraganeko 3. personetan "z-" soinua gaineratuko zén i forma sinple eta zaharragoak an kontextu linguistiko orokor bat non hitz-ordena jada bihurtua zén nagusiki SOV (eta ez OVS: "hark ni nekarren"):

• nik hura/haiek nekarren/nekartzan (SOV)
  

• hark ekarren/ekartzan → hark zekarren/zekartzan

• haiek etozen → haiek  zetozen

akaso, hasiera batean, egínez analogia kin "zan/zen" ti "izan" aditza, non bái izanen litzake "z-" hori jatorrizkoa. 

Baina "nekarren" "zekartzan" edo "zetozen" jada existitzen ziren kin beste interpretazio batzuk (OVS interpretazioak):

• hark ni nekarren
  

• hark zu zekartzan

• zu zetozen

halan ze sortu zén pulsio bat ki desanbiguatu forma horiek, nondik joanen ziren sortzen formak nola:

• hark ni nenkarren
  

• hark zu zenkartzan

• zu zentozen 

kin bitarteko "-n-" erantsi bat, zeinekin sortu zirén OVS adizki berri horiek, eta zeintaz herenegun (ikus hemen) mintzo ginén honela, aipátuz Orduña (data gabe):

Internet-en irakurri ahal dugú databako dokumentu bat te Eduardo Orduña, titulatuá "Aportaciones a la reconstrucción del verbo sintétivo vasco", non linguista hori mintzo dén gain "-n-" hori, jatorriz desanbiguatzailea (adibidez an "nik nekarren" versus "hark nenkarren" edo "zu zentozen" versus "haiek zetozen" ikus sarrera hau edo hau), zeintaz ari garen gu ere, eta zeinen utilitatea litzaké ...

... para distinguir no sólo formas de presente y pasado, sino en ocasiones formas de singular o plural, o formas nork-nor de formas nor-nork, ... [Orduña, data gabe]

Bai, horixe litzaké "-n-" horren utilitatea. Gero, analogiaz, joanen zen zabaltzen bere erabilera.

Beraz, bádugu "-n-" horren utilitatea, baina ... zergátik desanbiguazio horretarako (gehienetan) aukeratuko zén "-n-" bat (eta ez beste soinu bat)? [1948] [>>>]