ostirala, urria 27, 2023

Lopez Mendizabal (1913): "Zatitu 5.635 peseta 245 dekalitro bider"

Lopez Mendizabal-ek (1913) honela jarraitzen du atzoko zatiketa:

non berriro agertzen zaigún "bider" hitza, nahiz orain azaldu zénbat bider zatitu (eta ez tolestu) behar dén zatituba, eta hala egiten dú bai ostén aditza ("zatitu") eta kin unitateak ("dekalitro"):
Zatitu 5.635 peseta 245 dekalitro bider [Lopez Mendizabal, 2013:29]
nola ere aurrén aditza ("zatitu"):
...2,3,4 bider zatitu [Lopez Mendizabal, 2013:29]

eta non, itxuran, "bider" hitzak konservatu nahi dú bere ohiko zentzua ("aldiz"), nahizta ez duen guztiz lortzen, zeren, zerbait erdibitzeko, soilik behin zatitu behar da, eta ez bi bider, 3 zatitan egiteko, 2 bider zatitu behar da, ... Edonola ere, aditza amaieran jarriz gero (nola an "...2,3,4 bider zatitu"), eta are jakinda ze aurkitzen garen an kontextu operatibo bat, itxaron behar genuke harik ezágutu aditza ki jakin ea zatitzen edo biderkatzen ari garen, halan ze oztopatuko da prozesamendu operatiboa, zein bihurtuko litzakén ondo nahasgarria noiz kantitateak izán handixeak.

Bestalde eta esan dugunez, hemen ere, berdin nola tolesketan, kokatuko dá "bider" hitza ostén unitateak, hola sórtuz estruktura ezohiko bat, sintaktikoki berritzailea, erantzunez ki behar exigenteago batzuk, justuki nola, gure ikuspegitik, behar den. Hori dela ta, jo nahi diogu txalo handi eta bero bat ki Ixaka Lopez Mendizabal. [2248] [>>>]

Etiketak: