Eta zér esan ahal dugu burúz prosodiá on inglesezko "izena + izena" patroia?

Ikusi dugu (an [2546]) ze inglesean adjetiboak ez dira joaten normalki kin azentu nagusia, zein kokatu ohi dén an bukaerako izena, justuki nola an gaztelaniazko adjetibo prenominalak, zek jarraitzen dutén ber patroi prosodikoa. Izan ere, soilik an baldintza kontextual bereziak erabiliko litzaké azentu nagusia an adjetiboa, baina ez dirudi ze insulto sorpresiboak kabitzen direnik an baldintza kontextual horiek. Genioenez, halako patroia ez da iruditzen indartsuena xéde sortu insultoak, zeinen indarra optimoki bildu beharko litzaké an adjetiboa, eta optimoki an bukaerako adjetibo bereziki rhematiko bat, nola ikusten dugún an gaztelania (inglesa eta gaztelania konparatzen ari gara an esparru hori).

Gaztelanian ere, bádira insultoak non agertzen zaigún 3 personako adizki jokatu bat, eta non indar prosodikoa joanen dén ki bukaerako objetua, non agertzen dén esapideko informazio rhematikoena; eta báda ere "izena + izena" patroia, non berriro indarra biltzen dén an bukaerako izena, zein izaten dén finena, rhematikoena, bi kasuotan ere optimotuz euren expresibitatea eta efektibitatea.

Eta, inglesean, nón jartzen indar prosodiko nagusia an konposizioak artén bi izen? Kontua ez da iruditzen oso argia, baina saiatu gaitezen esáten zeozer jarraíki oharrak burúz prosodia ganik Ádám Nádasy, titulatuak justuki "Prosody" zein:

eta zeinen arabera egonen liraké bi patroi prosodiko nagusi an inglesezko hitz konposatuak:

• Lehenengoa, adieraziz nagusiki an object relationship, zein dén initially-stressed, nola an "English teacher" (teaches English: object), zein askotan eta nolabait esanda ikus geinkén nola OV erlazio bat, baina aplikatua an "izena + izena", non indarra joanen litzakén ki lehenengo elementua, askotan objetu modukoa eta parte rhematikoena. Dena emanen litzaké an hitz fonologiko bera, oso jarraituki, fonologikoki oso baturik, non bigarren izena egonen litzakén desetresatua.
  

• Bigarrena, adieraziz nagusiki an subject relationship, zein dén finally-stressed, nola an  "English teacher" (she is English, subject), non askotan eta nolabait esanda nagusituko litzakén "adjetibo + izena" patroia, baina aplikatua an "izena + izena", zeintan indar nagusia bilduko litzakén an azken izena on konposizioa. Konposizioa emanen litzake an bi hitz fonologiko, kin azentua an bi elementuak nahiz azentu nagusia egón an bukaerako izena, nola an adjetiboak.
  

Ikusten denez, patroi prosodiko ezberdin horiek balio daiketé xéde ezberdindu estruktura semantikoki oso diferenteak, nola hauek:

• English teacher versus English teacher

• toy factory versus toy soldier

Lehenengo patroi horretan, batzuetan OV modukoan, agertuko liraké gure "3. personako aditz jokatua + objetua", non, hala inglesean nola gaztelanian, enfasia jartzen dén an ber objetua baina an kontrako posizioa:

• screensaver = salvapantallas

• can-opener = abrelatas

eta bigarren patroian aldiz, batzuetan adjetiboen modukoa, hala inglesean nola gaztelanian enfasia jartzen da an kontzeptu ezberdina nahiz an ber posizio finala:

• brick wall  = muro de ladrillos

• toy soldier  = soldado (de) juguete

Hau da:

• aditz modukoetan, egonen litzaké indarra an hasierako objetua (can-opener = abrelatas).
  

• adjetibo modukoetan, indarra legoke an bukaerako izena (brick wall  = muro de ladrillos).

Gauza da ze, inglesezko mekanismo insulto-sortzaile horiek dirá aski inkonsistenteak respektu euren expresibitatea zeren indar nagusia...

• edo ez da jartzen an azken posizioa (nahiz expresioa bihúrtu hitz fonologiko bakarra),
  

• edo ez da jartzen an elementu kontrastiboena (nahiz lehenengo elementua ere eráman azentu sekundarioa),
  

bi kasuetan ere gálduz indarra respektu ordenazio konsistenteki burulehena eta enfasi konsistenteki finalak an elementu rhematikoenak, hala an "aditza + objetua", nola an "izena + adjetiboa" nola finean an "izena + izen rhematikoagoa". Horrek favoretzen dú insultoen sorkuntza an gaztelania, eta orohar favoretzen du sorkuntzá on esapide expresiboak. [2548] [>>>]