asteazkena, iraila 10, 2025

Matiza datza an... adverbioak

 Zioen atzo Josu lavin-ek:

"habría venido" esateko bi molde eskaintzen ditu Euskaltzaindiak:

1. etorriko zen
eta
2. etorriko zatekeen

zeinen egiazko itzulpenak, ordea, hauexek baitira:

1. iba a venir (realmente)
2. probablemente iba a venir

ETORRI LITZATEKE sería la traducción literal cuando alguien habría venido, pero no lo ha hecho.

Soilik azpimarratu nahi dugu ze diferentzia hori ez da aplikagarria an iraganeko baldintza-ondorioak (ondorioak ere iraganekoak), zeinen ondorio-perpausak egin ahal dirén ekivalenteki hala kin "etorriko zen" edo kin "etorriko zatekeen". Gogora atzoko adibideak:

  • Garaiz esan (izan) bagenio, lehenago etorriko zen/etorriko zatekeen
  • Abisatu (izan) balidate joango nintzen/nintzatekeen bilerara.

Atzo genioenez, esaldi horietan aurkitzen gara an iraganeko kontextu hipotetikoa, baina ondorioa matizatu ahal da bidéz adverbioak (edo bestelako hitz gehigarriak), nola "seguruena, akaso...", hala emanez ki baldintzaren ondorioa interpretazio ez-segurua; edo "seguru, dudagabe...", orain jarriz ziurtasuna an baldintzaren ondorioa, nahizta finean iraganeko futuroa beti amaitzen den izaten hipotetikoa

  • Garaiz esan (izan) bagenio, akaso lehenago etorriko zen
  • Abisatu (izan) balidate dudagabe joango nintzen bilerara.
Lehenengoan "akaso" horrek indartzen dú ondorioaren interpretazio hipotetikoa, bitárten bigarrenean "dudagabe" adverbioak jarri nahi duén ziurtasuna an ondorioa, nahiz finean hipotetikoa izan, baldintzatua. Edonola ere, iraganeko baldintza-ondorio horietan, indistintoki erabili ahal dira "zen" edo "zatekeen". Matiza datza an... adverbioak (edo bestelako hitz gehiagarriak). [2842] [>>>]

1 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

"etorriko zen" eta "etorriko zatekeen" hauetako "etorriko" bi horiek inkompatibleak dira "venido"rekin "habría venido" aditzean.
Euskaltzaindiak hemen argiro erakusten du ezen oraindaino ez dutela euskal aditza ulertu ahal izan.
Bejondeiela!

asteazkena, iraila 10, 2025 10:25:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home