osteguna, abuztua 14, 2025

Pujana-k aukeratutako adizkiak ("nik neike" edo "guk geike") dirá guztiz zilegiak, sinpleagoak eta zaharragoak zein "nik neinke" edo "guk geinke/z"

Zioén atzo Josu Lavin-ek:

zeinke, geinke eta zeinkee

Mesedez!

eginez referentzia ki Pedro Pujana-k (1970) emandako forma potentzial transitibo hauek an bere "Euskal aditza bizkaiera":

non Pujana-k ematen dú:

  • nik neike
  • guk geike
  • ...

versus:

  • harek ni neinke
  • harek gu geinkez
  • ...

Kontua da ze adizki horiek ("nik neike" edo "guk geike") dirá guztiz zilegiak, eta zaharragoak zein "nik neinke" edo "guk geinke/z". Sorrera-prozesua hauxe bide da:

Garai zaharretan:

hark ni neike / hark hura leike / nik hura leiket

hark gu geike / hark hura leike / guk hura leikegu

Gero gertatu zén 1. fasea (ikus #2795): 

hark hura leike → berdin

nik hura leiket → nik hura neike

hark ni neike → hark ni neinke

edo:

zuk hura leikezu → zuk hura zeike

arek zu zeike → harek zu zeinkez

Hizkera batzuetan (adibidez zentraletan) gertatuko zén 2. fase bat (ikus #2795), non, analogiaz, 3. personek hartu zutén hasierako "z-" bat

nik ne(n)gian/en → nik ne(n)gike/nei(n)ke

zuk zengian/en → zuk zengike/zeinke

hark zegian/en → hark legike/leike

guk gengian/en → hark gengike/geinke

eta, tipikoki horren ondorioz (analogiaz ere):

hark ni nindeike

hark zu zindeikez

hark hura leike

hark gu gindeikez

Laburbilduz, Pujana-k (bizkaierarako) aukeratutako adizkiak dirá guztiz zilegiak, sinpleagoak eta zaharragoak zein "nik neinke" edo "guk geinke/z". [2815] [>>>]

2 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

Nik "neinke" ez dut aipatu. Argi eta garbi.

osteguna, abuztua 14, 2025 3:05:00 PM  
Blogger Josu Lavin said...

neike & neinke

Zein da zaharragoa?

neinke' nengike-tik dator.

nengike, ordea, nindagike-tik:

nindagike > nengike > neinke > neike

nindagike: ni-hark
nengike = neinke: ni-hark edo nik-hura
negike: nik-hura
Adeitsuki

ostirala, abuztua 15, 2025 10:33:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home