Arrasto elektrofisiologikoen balio osagarria

Aurreko sarreran argi gelditu da marko orokorrá non behar dugun kokatu eztabaida hau: sintaxi buruazkenak dirá estrukturalki askoz gutxiago efizienteak ezi sintaxi burulehenak. Horren ondorioz hizkuntza buruazkenetan beharko dirá estrategia konpensatzaileak (hemen eta Japonian), zeinen bizkarezurra dén erabiltzea estruktura sintaktiko sinpleagoak (hor gauzatzen dira estuasunak) afin izan daitezen aurreikusgarriagoak. Horrek, jakina, bádu kostu esanguratsurik gain eraginkortasuna.

Kostu komunikatibo hori ordainduta ere, sintaxi buruazkenetan aurreikuspen estrukturala inoiz ez da izanen hain ajustatua nola an hizkuntzak non gako estrukturalak diren iragartzen sistematikoki eta explizitoki (sintaxi burulehenak). Halako estruktura sistematikoki iragarleak báditu, gainera, beste ahal klabe bat nola baita eskaintzea askatasun diskursiboa afin jarraitu detailatzen mezua koherenteki eta eraginkorki, besteak beste.

Eta orain, saiatuko gara marko egokian jartzen Molinarok erabilitako experimentu-modua ere, zein oinarritzen den an grabátu eta analizátu parte-hartzaileen zenbait arrasto elektrofisiologiko atereak ti euren aktibitate zerebrala bitárten irakurtzen hitzak edo testuak (erabilíz elektrodo batzuk zein itsatsi dirén gain hiztunaren burua). Izan ere, azpimarratu behar da ze arrasto elektrofisiologiko horien interpretazioa ez da batere evidentea, eta edozein kasutan askoz ere gutxiago direktoki interpretagarria, askoz ere gutxiago objetiboki interpretagarria ezi emaitzak on, demagun, ulermen-ariketa bat.

Gauza da ze azterketa idatzi batean normalean konsideratzen da parte-hartzaileak zénbat erantzun zuzen eta zénbat oker eman dituen (ariketa objetibo errazki interpretagarria baita), aski berdin zaigularik zéin burmuin-prozesu gertatu diren afin ailegatu ki erantzun horiek (burmuin-arrastoen interpretazioa ez litzake batere evidentea). Arrasto elektrofisiologiko horiek, jakina, ez dira baztertu behar, baina euren erabilera izan beharko litzaké soilik osagarria respektu emaitza objetiboagoak zeinen interpretazioa baitá zuzenekoa, nola dirén ulermen-ariketak, reakzio-ariketak, pausak, dudak, jarraitutasuna, diskursoaren analisia....

Gainera, suposatuz, adibidez, ze arrasto elektrofisiologikoek neurtzen duté nóiz gertatzen diren desfaseak (edo "mismatch"ak) artén hiztunaren aurreikuspen linguistikoak eta pantailan irakurritako benetako balioak (lehenago aurreikusitakoak), oso kontuan hartu beharko genuke ze desfase guztiak ez direla berdinak: ez baita berdin huts egiteá an aurreikuspena on elementu gramatikal bat zek baldintzatzen dú aurreko perpaus osoaren zentzua, edo erratzeá aurreikusten zerbait zek ez du inolako eraginik gain koherentziá on aurreko diskursoa, adibidez.

Edonola ere, konparatuko balitz zéin arrasto elektrofisiologiko uzten duten hala euskaldun natiboek euskaraz nola gaztelaniadun natiboek gaztelaniaz, lortuko genukeena izango litzaké material osagarri bat respektu evidentzia anitza eta sendoa zein ari den etengabe oihukatzen ze hizkuntza buruazkenak dirá estrukturalki askoz gutxiago efizienteak ezi burulehenak. [268] [⇶]

______________________________
Irakur ere sarrera hauek
1:  Unitate sintetikoak vs analitikoak
2.: Marko orokorra: "...retrasa mucho..." (Molinaro, 2017)