Divergentzia gehiago egotea ezin da interpretatu nola efizientzia handiagoa an aurreikuspena

Hiztunak, orohar eta aukera sintaktikorik izanez gero, díra saiatzen kokatzen informazio akontextualena an posizio bat non interpreta dadin efektibokiago, esaldi-bukaeran.  Oro har, zenbat eta gutxiago espero informazio bat, zailagoa izanen da gure entendimenduan integratzeko (interpretatzeko): hortik dator interesa on kontextualizatu progresiboki informazio berri hori, eta bereziki informazio akontextualena.

Eta horixe da arrazoia zeinengatik munduko hizkuntzek jotzen dutén ki kokatu thema lehenago ze rhema. Eta rhemaren barruan, parte gutxien rhematikoa (nola aditza) lehenago ze parte rhematikoagoa (nola, tipikoki, objetua eta bere osagarriak). Bestalde, detaileak izaten dirá gutxiago aurreikusgarriak ezi euren referenteak, eta osagarriak gutxiago aurreikusgarriak ezi buruak. Azken buruan, horixe bera da arrazoia zeinengatik munduko hizkuntzek jotzen dutén ki izan SVO eta burulehenak. Nahi dute lortu interpretazio hobea, errazagoa eta eraginkorragoa.

Gure ikuspegitik, modu batera edo bestera, arrazoi (edo nahiago bada: kostu) interpretatibo hori egon liteké azpi arrasto elektrofisiologiko divergente horiek zein ez-itxarondako hitzek erákutsi respektu itxarondako hitzak. Arrasto erlatiboki divergente horiek adieraziko luketé nolabaiteko kostu interpretatibo gehigarri bat an ez-itxarondako hitzak respektu itxarondakoak.

Molinaroren eta besteren artikuluan (2017), euskaldun natiboek gaztelaniaz erakusten dituzté divergentzia gehiago ezi gaztelaniadun natiboek gaztelaniaz. Saiatzea interpretatzen hori an terminuak on aurreikuspen-efizientzia handiagoa (nola egiten duten Molinarok eta bestek) iruditzen zaigu erratua. Izatekotan, alderantziz izan beharko litzake: divergentzia gutxiago, eta aurreikuspen-efizientzia handiagoa.

Dio Molinarok, erantzunez ki Nerea Azurmendi kazetaria:   

- Y la conclusión ha sido...
-Que la habilidad de predicción era más eficiente entre quienes tenían al euskera como lengua materna. La lengua materna era, de hecho, la única diferencia entre los integrantes del grupo objeto de estudio. Todos eran bilingües, con el mismo nivel de competencia en euskera y en castellano. Las pruebas, por cierto, se hicieron en castellano. [Molinaro, El Diaro Vasco, 2017ko ekainaren 1a]

Ez, experimentu horretan, natibo euskaldunek (gaztelaniaz) erakusten duté ber divergentziak zein gaztelaniadun natiboek (gaztelaniaz), eta are gehiago ere. Izatekotan, izanen liraké gutxiago efizienteak. [270] [>>>]

______________________________
Irakur ere sarrera hauek
1:  Unitate sintetikoak vs analitikoak
2.: Marko orokorra: "...retrasa mucho..." (Molinaro, 2017) 
3.: Arrasto elektrofisiologikoen balio osagarria
4.: Hitz-generoa desagertuko balitz ere...