larunbata, otsaila 09, 2019

"ezen" eta "eta" batera ere

Aurreko bi sarreretan (ikus azkena) mintzatu gara burúz "ezen" eta "eta" explikatiboak, eta orain aipatu nahi genuke ze bi partikula horiek batera ere eman daitezke. Ikus ondorengo adibideak an OEH: 
ZE: (Reforzado con eta). Ire semiari berbetarako edukaziño pixkat emon biar detsak; ze, ikan tratatzen najok eta. SM Zirik 78. Nunbaitx leku biarrian izango gaituk, ze, [...] mundu au ixa gaiñezka ein biarrian jaukagu-ta. Ib. 23. [OEH]
non bukaerako "eta" edo "-ta" horiek balia litezke ki enfatizatu (edo akaso gogoratu) perpausaren zentzu explikatiboa noiz kokátu aditza an posizio buruazkena.

Báda, bestalde, beste erabilera bat non "eta" partikula ez den klitikotzen kin bukaerako aditza on perpaus explikatiboa (nola gertátu gorago), ezpada-ze klitikotuko da kin "ezen" bera, sortuz halako aukera konjuntibo burulehen nabariago eta indartuago bat, hain zuzen "ezen-eta":
EZEN ETA: Porque, ya que. Deusik ez dezake, ezen-eta da estekatua. Othoizlari n.º 19, 226. [OEH]
Hortxe dauzkagu "ezen" konjunzio burulehena eta "eta" partikula, orain indartzaile bihurtua. [442] [>>>]

Etiketak: , ,