"ze" explikatiboa an posizio ez-burulehena, edo, horixe bai dela flexibilitate sintaktikoa!

Atzoko sarreran aipatzen genuen a-posibilitatea ki erábili "-ze" klitiko kausal bat an posizio ez-burulehena, eta orain ikusiko ditugu beste antzeko "ze" edo "ezen" explikatibo batzuk atereak tikan Orotariko Euskal Hiztegia [OEH]:

ZE: Baleuko ondasunik ze, laister kenduko leuskio. msOch 3. [OEH]

esan nahi baita: "Ze, baleuko ondasunik, laister kenduko leuskio.", non "ze" hori dá explikatiboa. Ikus beste adibide kausal-explikatibo batzuk kin "ezen" aldaera:

EZEN: (No situado al comienzo de la oración). Guztiarekin alferrik / hanbat penatzen dire: / hirugarren egunean / ezen biztuko zaie. EZ Noel 99. Iragan behar duzu ezen uretik eta sutik, freskaduran sarthu baiño lehenago. Ch I 22, 5. Dohatsu ezti direnak, gozatuko dire ezen Lurraz. Jaur 378. Gorthea ezen, hemen klarki errateko, / Herri bat da. Gy 212. Kanporat ilkhi gabe ere, Jainkoa geroni baithan kausituko dugu. Badugu ezen arima, badugu gorphutza. Arb Igand 149. v. tbn. JesBih 396. MarIl X. Dv Lab 225. Xa Odol 91. [OEH]

Nahizta posizio sintaktiko ez-burulehen hori ez da, orohar, hain interesgarria tikan ikuspuntu komunikatiboa, errepara deiogun ki flexibilitate sintaktikoa zein islatzen den hor, zein, izanki oso gauza ona, aise aplika liteke i-beste partikula asko nola adibidez "burúz" edo "artén", zein, horrela, kokatu litezke an posizio burulehena ere noiz nahi edo behar den. Eta hori bai izango litzakela ondo interesgarria komunikatiboki, hori bai izango litzakela aurrerapausu komunikatibo ederra. [442] [>>>]