Hortik aurrera, bakoitzak jakinen du zér egin, esan gabe doa

Zioen atzo Txopik:

Ni naiz anarko bat, hau da, dut erabiltzen "zein", "zeina", "ezen", "noiz" eta abar, an modu bat erabat intuitiboa. Eta diot bene-benetan, ez dut izan inoiz arazorik, beti dut azaldu argiki mezua zein neukan gogoan eta besteak beti dute ulertu nire mezua.

Ikuspuntu sintaktikotik, berdin dirá "zeina", "zein" edo "ze", nola berdin dirén "el cual " edo "que". Baina, horretaz gain, diskursoak ondo korritu behar du, eta oso bereziki nexu sintaktikoak, non luzera edota konplexitateak markatzen du diferentzia arten erabilera natural-erraz-plenoa eta erabilera mugatua edo oso mugatua. 

Personalki, gaztelaniaz, ia ez dut erabiltzen "el cual", eta justuki arrazoi beragatik ia ez dut erabiltzen "zeina". Gauza da ze "que" dá objetiboki arinagoa, halan-ze hobeto korritzen du, berdin nola "zein" edo "ze", bereziki an restriktiboak, non behar den jarraitutasuna (perpaus erlatiboa ez doa atzén koma bat)

Bá al da pisuzko arrazoirik afin bultzatu gaztelaniaz "el cual" an perpaus erlatibo guztiak? Ez. Akaso ez litzake arazo noizean behin esanda, baina askotan esateko, "esa es la persona la cual vino ayer" ez doa hain ondo nola "esa es la persona que vino ayer", zein doán hobeki zatio ez errepikatú artikulua. Arrazoi horrexegatik, ez dut ikusten "zeina" nola baliabide mintzatu maiz erabilia, are gutxiago an zenbait perpaus restriktibo, nola goragokoa.

Bá al da pisuzko arrazoirik te bultzatu gaztelaniaz "de que" (dequeismoa) an perpaus, adibidez, konpletibo guztiak? Ez. Akaso ez litzake arazo noizean behin esanda, baina askotan esateko, "te he dicho de que vengas" ez doa hain ondo nola "te he dicho que vengas", zein doan argiki hobeki zatio izán arinagoa. Bide (formal) beretik, ez dut ikusten "ezen" nola baliabide konpletibo mintzatu maiz erabilia.

Hortik aurrera, bakoitzak jakinen du zér egin, esan gabe doa. Ni saiatzen naiz erabiltzen estruktura praktikoenak arten ustezko aukera posibleak (hala tokatu zait, eta horrexegatik noa probatzen eta aztertzen aukera ezberdinak), baina, edonola ere, praktikak esanén. Praktika izan behar da azken galbahea, dudagabe.

An debate konplexu hauek on Balbula, ni naiz geyen ignorantea, baina ez du axola, zeren nik ere dut pentsatzen eta makinatzen nire modura, kin nire arauak, intuizioa, behaketak, irakurketak, idazketak... zeintzuk dute funtzionatzen oso ondo. Da modua on funtzionatu oso berezia baina aldi berean oso efizientea.

Hemen ez da ignoranterik, ez jakitunik, soilik daude argudioak, hala teorikoak (azalpenak) nola enpirikoak (datuak).

Alegia, aparte on logika ta zientzia, da oso inportantea an hizkuntzak izatea libre respektu edozein eskola, unibertsitate, erakunde, arau, sekta, komunikabide... eta aldi berean lan egitea an modu bat edo bestea, bakoitzak berea.

Erabat ados. [⇶]