'Constituent Recognition Domain' (CRD): kontzeptu klave bat an neurri prozesatzailea e Hawkins

Segituz kin neurri prozesatzailea zein Hawkins-ek erábili an beheragoko 5.12 taula, hantxe (beherago) ikusi ahal dugu CRD akronimoa, zek balio du nola "Constituent Recognition Domain", eta zein den kontzeptu klavea an gure intereseko neurri prozesatzailea:

Hortaz, ikus daigun ondorengo definizioa ganik Hawkins (an bere "A parsing theory of word order universals", 1990:229):

Esan nahi baita ze, adibidez, S nodoaren CRDa (esaldiko CRDa) izango litzaké hitz-multzo ordenatu konkretu hori zein giza-prozesatzaileak ezagutu beharko luken afin identifikatu eta eraiki a-estrukutra sintaktikoa zein aurkitzen dén azpi S nodo hori (X nodo konkretu bat), esan nahi baita afin identifikatu eta eraiki IC guztiak zein agertzen dirén azpi S nodo hori. 

Kontuan hartzu ze prozesatzailea mugitzen da ti ezkerra ki eskuina (ti hasiera ki bukaera, online), S nodoaren CRDa hasiko litzake an hori-hitza zek eraikitzen du S-ko lehenengo ICa (zein izan ahal den sujetua ala VPa, segun ordena), eta amáituko litzake an hori-hitza zek eraikitzen du S-ko azken ICa (zein orobat izan ahal den sujetua ala VPa, segun nondik hasi den).

Zehazkiago, SVO ordenan, eta erábiliz gure ereduko notazioa, izanen genuké honako ordenazio orokorra an esaldia:

• S1S2VO1O2O3  (6 hitz)
  

non:

• S1S2 dá berdin nola mS kin 2 hitz (S1 burua hasieran)

• V dá aditz (soila)

• O1O2O3 dá berdin nola mO kin 3 hitz (O1 burua hasieran) 

Ordena horretan S nodoaren CRDa izanen litzaké:

• S1S2V  (3 hitz)
  

zein hasten baita an Sko (esaldiko) lehenengo ICa (zein, ordena horretan, dén S sujetua), eta konkretuki an bere burua (S1) non identifikatu eta eraikiko litzaké esaldiko lehenengo IC hori, eta amaituko litzake an Sko (esaldiko) azken ICa (zein dén VP aditz-sintagma), eta konkretuki an VPko lehenengo ICa, alegia V, bere aditza, non eraikiko litzakén VP azken osagai hori (beste egun batean ikusiko dugu nóla, Hawkins-en ereduan, VPa orobat eraiki ahal den an O objetua, eta zehazkiago an objetu horren burua, baldin objetua agértu lehenago zein aditza).

Horrela, daukagu ze, Sko CRDaren hitz-kopurua dá 3, zein den kopuru bat zein erabiliko den an "IC-to-word" ratioa, justuki an bere izendatzailea ("word"), nola ikusi ahal dugun an ondorengo taula: 

Horrela, 2/3 izanen dá gori-ratioa artén IC-kopurua zein eraiki beharko diren azpi S (zenbakitzailea: 2), eta hitz-kopurua zein prozesatu beharko diren ki eraiki IC horiek, eta horiekin Sko estruktura sintaktikoa (izendatzailea: 3). Hóri da Hawkins-en "IC-to-word" ratioa. [⇶]