astelehena, urria 16, 2023

Ixaka Lopez Mendizabal (1913): "amar eta bat dira amaika eta idazten da 11"

Jarraituz kin atzoko referentzia ki aritmetika-liburua ganik Ixaka Lopez Mendizabal publikatuá an 1913, konprobatzen dugu ze autoreak ez du arazorik ki idátzi adibidez:

9 ta 9 dira 18 [Lopez Mendizabal, 1913:18]

nola ikusi ahal dén beherago:

Autoreak erabiltzen dú SVO ordena noiz nahiago duen, adibidez an bere lehenengo orrialdea (liburuko 3.a):

Bat, idazten da 1 [Lopez Mendizabal, 1913:3]

Gero, 4.enean idatziko dú:
Bat eta bat bi dira ta idazten da 1 [Lopez Mendizabal, 1913:4]
eta 7.enean:

amar eta bat dira amaika eta idazten da 11 [Lopez Mendizabal, 1913:7]

Ariketetan ere bi ereduak aurkitzen ditugú:
2 ta 2 dira 4 [Lopez Mendizabal, 1913:8]
eta:

2 ta 2 - 4 dira [Lopez Mendizabal, 1913:9]

non antzematen dugún ze garbizalekeria sintaktikoa ez zen oraindik oso aurreratua, ez behintzat hain aurreratua nola dagoén egun.

Bide batez, SVO ordenean, aukeran oso erabilgarria iruditzen zaigú idaztea azentua an aditza:

9 ta 9 dirá 18
erakutsiz norántza bideratu behar dugún gure atentzio diskursiboa. Halako azentuak ere harribitxiak dira zat euskara, zeren ahalbidetzen duté idazkera gidatuago eta argituago bat, zuzenean erákutsiz idazlearen intentzioa, harago ti kontextua, zein batzuetan ez datekén hain argia. [>>>]

Etiketak: , ,