Hori al da joera orokorra an ordenazioa on esaldiko osagaiak azpi baldintza komunikatibo gerota exigenteagoak?

Atzokoan genioen ze:

Bihar gehitxoago enfokatuko gara an azken aipu/irudi hori, non agertzen den taula bat erlázionatuz zenbait ezaugarri zeintan ezberdintzen dirén buru sintaktikoak eta euren osagarriak, interesgarriki.

Ezaugarri horien arabera, ...

• ... buru sintaktikoak izaten dirá hitzak (word level) bitárten osagarriak pertenitzen dirén ki maila sintagmatikoa (phrase level), non tipikoki biltzen dirén hitz-multzoak, halan ze buru sintaktikoak izanen liraké laburragoak eta sinpleagoak zein euren osagarriak;...
  

• ... nondik derivatuko litzaké ze buru sintaktikoetan egonen liraké aukera gutxiago (limited choices) respektu posibilitate ezmugatuak (ilimited choices) zein diren agertzen an konposizio sintagmatiko osagarriak,...
  

• ... halan ze buruek izanen luketé agertzeko probabilitate gehiago (high probability) respektu euren osagarriak (low probability),...
  

• ... eta hortaz, buruak izanen liraké gutxio informatiboak (low information) jarráiki Shannon-en komunikazio-teoria (1948),...
  

• ...zeingatik eramanen luketé indar prosodiko txikiagoa (low stress) respektu euren osagarriak (high stress):

Ikusten dugu nóla, ezaugarri kontrastibo guzti horiek elkarrekin lotuta doazen, estuki lotuta, berdin-berdin nola agertzen dirén estuki lotuak ondoko joerak ere, zein, Horn-ek zioskunez (2022),  nagusitzen diren an ordenazioa on sintagma binomialak (tipikoki, bi izen koordenatuak):

Baina azken kasu horretan (binomio horietan) báditugu norabideak ere, abiatuz basikoki ti osagai sinpleagoak, gutxio informatiboak eta gutxio markatuak, eta amaituz an osagai luzeagoak, informatiboagoak eta markatuagoak. Galdera da: Hori al da joera/norabide orokorra artén esaldiko osagaiak ere azpi baldintza komunikatibo gerota exigenteagoak? [2479] [>>>]