osteguna, azaroa 14, 2024

Informazio rhematikoena (eta berarekin azentu nagusia, enfatikoa edo ez) amaieran ez bada, izan dadila an ordena sintaktikoki koherentea, eta hala ez bada, izan dadila an egoera oso kontextualak

Orokorki, esaldi-bukaera dá lekurik onena xedé kokatu informazio rhematikoena, zeintan kokatuko litzakén azentu nuklearra (esaldiko main stress-a), enfatikoa edo neutroa, kin moldagarritasun expresibo betea. Hantxe, jada jasoa dugú beharrezko informazio thematiko edo rhematiko guztia arrén interpretatu eta expresatu bukaerako informazio rhematiko hori an baldintza abantailatsuak. Hau tipikoki gertatzen dá kin sintaxi burulehen flexiblea.

Egonen balira  zurruntasun gamatikalak ki kokatu informazio rhematikoena an azken posizioa (eta hortaz, azentu nuklearra, enfatikoa edo ez, an azken posizioa), erabil daiteke azentu nuklearra an posizio ez-final bat (neutroa balitz, izan beharko litzaké markatuxeagoa zein erabateko neutral finala) lórtuz efektu oso egokia baldin eta egiten bada an ordena sintaktikoki koherentea (non elementu prosodikoki markatu hori ondo interpretatzen dén sintaktikoki), eta oso bereziki noiz geroko informazioa dén kontextuala. Hau tipikoki gertatzen dá kin sintaxi burulehen rigidoa.

Egonen balira zurruntasun gramatikalak ki kokatu informazio rhematikoena (eta hortaz, azentu nuklearra) an posizio finala eta baita an posizio sintaktikoki koherentea, koka litezké azentu nuklearrak (enfatikoak edo ez) an posizio sintaktikoki inkoherenteak baina euren efektibitatea egonen dá ondo baldintzatua salbu an egoera oso kontextualak. Hau tipikoki gertatzen da kin sintaxi buruazkena. [2542]