Erakutsi denez, zenbakiak ez dira baizik tresna kognitibo zenbatzaile berezitu eta zorrotzak zein dúten laguntzen egiten zenbatzeko aktivitatea errazago eta zehatzago

Atzokoan amaitzen genuen esánez:

Zinez, ez dago ulertzerik nóla esan liteken ze hizkuntza partikularrak ez dira teknologia, ondo ezberdinduz, alde batetik gaitasun kognitiboak, eta bestetik erreminta teknologikoak. Holakorik soilik esan ahal da egínez eta erábiliz hitz-joko anbiguoak bezain nahasgarriak, nondik soilik etor litekén desulermena (halako ikerlariek sortzen dutena), zein gaur egun jada (eta halabeharrez) bihurtzen ari dén desulermen kontzientea, irresponsablea eta iruzurtia. 

Horrek gogoratu digú holako beste hitz-joko nahasgarri bat, perpetratua ganik Jose Luis Moreno Cabrera hizkuntzalaria, zeintaz mintzo ginen an ondorengo sarrera: 

• [198] Erantzunez ki Moreno Cabrera (1): Teknologia 

Moreno Cabrera-k (MC) idazten dú ze... (an "Hizkuntzen berdintasun komunikatiboa: mitoa ala errealitatea?", Mikel Mendizabal, 2014:66-67)

… la falacia de considerar que las lenguas son una especie de objeto que utilizamos para comunicarnos. Es evidente que un cuchillo romo no corta igual que uno afilado y, por tanto, un cuchillo romo limita nuestra capacidad de cortar y un cuchillo afilado la potencia. Pero las lenguas no son objetos que se utilicen para comunicarnos, sino que son el producto siempre efímero, inestable y ocasional de la puesta en práctica de la capacidad lingüística de los seres humanos. … No parece lícito, desde un punto de vista lógico, observar una determinada actuación y luego decir que esa actuación limita o potencia esa misma actividad. Por tanto, desde el punto de vista que mantengo aquí, no tiene sentido la pregunta de si tal lengua tiene o no mayor capacidad comunicativa que otra. (Moreno Cabrera 2014:66-67, enfasia nirea)

Baina, zein hitz-joku mota da hori guztia? Zer esan nahi du ze aktuazio batek ezin lezake mugatu edo potentziatu ber aktuazioa? Zergátik aizto zorrotz batek ahal dú potentziatu aktivitatea on moztu ogia, bitárten zenbaki-siztema zorrotz batek ezin duen potentziatu aktivitatea on kuantifikatu zénbat ogi dauzkagun? Zer dela-ta ezin geinken konparatu ea eraginkorragoa dén (errazagoa, zehatzagoa...) kuantifikatzea numerikoki (zenbakitzea) edo anumerikoki (subitizatzea)? Konparazio hori ez da soilik zilegi, baizik-ze egin egin dela.

Erakutsia izan denez (ikus nire artikulua an Mikel-en liburua), zenbakiak ez dira baizik tresna kognitibo zenbatzaile berezitu eta zorrotzak zein dúten laguntzen egiten zenbatzeko aktivitatea errazago eta zehatzago. Hortaz, guztiz zilegi da esatea ze zenbakiak dirá nola aizto zorrotzak zeinekin ebakitzen dugún zenbatasuna an modu eroso bezain preziso, bitárten zenbatze ez-numerikoa litzakén nola aizto kamutsa, zein «es evidente que […] no corta igual que uno afilado y, por tanto, […] limita nuestra capacidad de cortar [zenbakien kasuan: de contar] y un cuchillo afilado la potencia».

Eta ber gauza esan ahal da respektu tresna linguistikoak zein erabiltzen diren ki koordinatu edo subordinatu perpausak edota sintagmak: tresna horiek ere dute laguntzen "ebakitzen" gure mezuak erosoago, fluituago eta egokituago respektu gure intentzio komunikatiboak an edozein diskurso-mota, ahoz edo idatziz (argi eta garbi potentziatuz gure ahalmen rekursibo-diskursiboa). Eta hortxe zentratu beharko litzake debate hau, justuki an esparrua on mekanismo liguistiko zehatzak, aztertuz euren tresnatasuna azpín baldintza komunikatibo orokorrak, non sartzen dirén, esan gabe doa, exigentzia linguistiko konplexuak an edozein textuinguru komunikatibo. Ikus:

Structures such as finite complementation may be likened to linguistic  “tools“ or “technology“. The cognitive ability to handle finite complementation must have already been a feature of the human brain in the more distant past. But in the development of human society, tools and technological practice lag behind cognitive potential (Renfrew 1996). The appearance of the actual mechanisms of finite complementation, the lingusitic “technology“, seems to be a recent feature in the history of many languages. (Deutscher 2000:185-186, enfasia nirea)

MCk, eginaz galá on bere kapazitate nahastaile sinesgaitza, nahi du desbideratu debatea.

Bai, ondo ezberdindu behar ditugu gaitasun linguistikoa eta teknologia linguistikoa. [2726]