Zér esan ahal dugu burúz sintaxien burulehentasuna edo buruazkentasuna respektu euren eragina gain espektru emozional interlinguistiko ezberdinak?

Atzokoaren harira, non, Doods, Clark, Desu eta Danforth autoreek ziotenez,...

..., we describe interlanguage variations in the emotional spectrum of languages that allow us to rank corpora. [Dodds, Clark, Desu eta Danforth, 2015]

non berriro mintzo dira burúz neurtu variazio interlinguistikoak an euren espektro emozionala, zein, apárte izan orohar positiboagoa edo gutxio positiboa (aráuz mediana), izan litekén zabalagoa (noiz banaketaren variantza izán handiagoa) edo hertsiagoa (noiz variantza izán txikiagoa). Bide horretatik interpretatuko liraké banaketen variantzak, zeinen ordenazioa jasotzen genuén atzo:

Portuguese > Spanish > English >  French > Indonesian > Russian > German  > Korean

Hari horretatik, azken rankin horrek  jasoko luke nóla zenbait hizkuntzatan gertatzen dén espektro emozional nabarmenki zabalagoa zeinda beste batzuetan: alegia, hizkuntza horietan zorioneko hitzak valoratuko liraké kin intensitate nabarmenki handiagoa, eta era berean, zoritxarreko hitzak ere berdin valoratuko lirake askoz intensibokiago: alegia, alde batera zein bestera aurkituko genuke nabarmenki intensitate gehiago.

Orain galdetu nahi deutsagu ki gure burua ea hizkuntzen burulehenetasun edo buruazkentasun sintaktikoak sor leiken eraginik gain atzoko espektru emozional interlinguistiko ezberdin horiek, zein finean gauzatzen ziren an goragoko variantzen ordenazioa. Hortaz, zér esan ahal dugu burúz sintaxien burulehentasuna edo buruazkentasuna respektu euren eragina gain espektru emozional interlinguistiko ezberdinak? Kontua da ze ordenazio horri begiratuta...

1.: ... soilik agertzen jaku hizkuntza bat zein dén SOV zurrunki postpositiboa, alegia: hizkuntza korrearra, eta hizkuntza hori aurkitzen da an azken postua, erakutsiz espektro emozional estuena (bere banaketaren variantza dá txikiena). Horrekin kontraste nabarmenean, konprobatzen dugu ze bi hizkuntza horiek zein diren kokatzen an lehen postuak dirá SVO zurrunki prepositiboak (portugesa eta gaztelania). Eta horrek bide ematen digú ki gutxienez pensatu an erlazio bat tartén gorago aipatutako bi ezaugarriok: sintaxi-modua eta hitzen efektibitatea.

2.: Gainera, eta gure ustez aski interesgarriki, azkenaurreko espektru estuena izanen litzaké alemanarena, zeinen sintaxia dén SVO an perpaus printzipalak, baina SOV an subordinatuak, eta non, gainera, ez-gutxitan erabiltzen dirén kasu-flexioak an bukaera on hitzak (nahiz izan nagusiki prepositiboa). 

3.: Rusoa ere, nahiz erakutsi ordena oso nagusiki progresiboa hala an perpaus printzipalak nola an subordinatuak, ez-gutxitan kasu-flexioak erabiliko ditu, eta nabari dugu nóla, goragoko zerrendan, bere "espektro emozionala" (banaketaren variantza), hirugarren txikiena den.

4.: Horrekin batera, bost hizkuntza espektru-zabalenak dirá oso-oso progresiboak.

Hori guztia izan ahal da kasualitatea? Izan liteke, baina ezin uka ze espektroen zabalera ondo lotzen da kin hizkuntzen sintaxia, halan ze ondo pensa liteke ze... ez da kasualitate hutsa. Eta, orduan, ez balitz kasualitate hutsa, nóla azal geinke erlazio hori, partzialki bada ere? Zergátik buruazkentasunak ilunduko luké aukeratutako hitzen efektibitatea?

Zeren justuki esaldi bukaera izaten da lekurik komunikatiboki efektiboena, non elementu informatiboek iritsi ahal duten euren eraginkortasun maximoa, behin ondo aurkeztuak edo thematizatuak, eta esaldi-amaiera horretan aukeran bakartuak eta produzituak kin entonazio egokia eta ez-baldintzatua. Izan ere, esaldi-bukaerako posizio hori dá posizio privilegiatua xedé hitzak distira daitezen. 

Aitzitik, esaldi-bukaeran aditza jarrita, edo postposizio bat, kasu bat edo beste edozein elementu (edo elementu-sorta) zein den erabakiorra ki ulertu bere (euren) aurreko izenaren zentzu betea (eta ondorioz, izen horren interpretazio betea ere), horrek finean baldintzatuko du izenaren ulermen semantikoa eta expresiboa, zeren itxaron beharko baita harik ezagutu informazio komunikatiboki estrategiko hori guztia afinda emán zentzu osoa ki izen inkoherente hori, hala onerako nola txarrerako, hala zorionerako, nola zoritxarrerako, akaso bide horretatik eraginez valorazio emozional baxuagoa ganik hiztunak, eta akaso hola eraginez hitzen espektru emozional estuagoa. [2864] [>>>]