igandea, urria 27, 2024

Herrero (2014): "Los compuestos humorísticos de verbo + complemento directo"

Genioén atzo ze, gaztelaniaz, trasladatuz VO estruktura ki hitz-konposizioa...

...naturalitate osoz, zuzen-zuzenean, sortzen dira honelako izendapen zatarrak edota umoretsuak ere:

  • soplapollas, comemierda, lameculos, robaperas, pagafantas,...

Mekanismo sortzaile hori bereziki laua da, gehienetan oso hurbilekoa eta oso egokia ki sórtu expresio umoretsuak,...

Konposizio-mekanismo emankor eta efektibo hori berdin erabiliko da finéz konposatu hitz neutroak ere:

  • portafolios, guardaespaldas, sacacorchos, quitamanchas, rompehielos...

zek, neutroak izanda ere (eta hitzak izanda ere, hitz konposatuak, baina finean hitzak), baita eskertuko duté eramatea euren parte rhematikoena an esaldi-bukaera, ostén aditz gutxio rhematikoa

Baina gaur azpimarratu nahi genuke ze hala osatutako hitzek sortu ahal dituzté izendapen komikoak ere:

  • abrazafarolas, cascaciruelas, espantanublados, alborotapueblos, correlindes...

denak ere sortuak arartez aditz jokatu bat an 3 persona gehi objetu bat

Hain zuzen ere, estruktura sortzaile horretaz mintzo dá José Luis Herrero (Universidad de Salamanca) an bere "Humor en los diccionarios: la marca festivo/humorístico en los compuestos de verbo más complemento directo" (2014), non, titulutik bertatik, lotzen dirén los compuestos de verbo más complemento directo eta la marca festivo/humorístico, oso interesgarriki. Honela hasten da artikulu horretako 3. atala:

3. LOS COMPUESTOS HUMORÍSTICOS DE VERBO + COMPLEMENTO DIRECTO

nondik entresakatzen dugún honako pasartea ganik J. Campmany kazetaria:

Este Simancas no sólo tiene la rara habilidad de ablandar las brevas. Además de ablandabrevas es majagranzas, pelahuevos, correlindes, cascaciruelas, soplagaitas, media cuchara, parapoco, cagapoquito, pinchauvas, rascatripas, sacabuche, cantamañanas, espantanublados, tiracantos, zampatortas, y gilimursi... [Campmany, 2003, aipatua ganik Herrero, 2014:312-313]
Horren ostean, Campmany seguruena geldituko zén aski lasai. [2524] [>>>]