Nolabait esan,
- zenbatzea anumerikoki (hots, subitizatzea) dá antzerakoa nola moztea ogia kin esku soilak (gabé erabili tresna berezitu eta egokiturik nola diren aiztoa edo zenbakiak),
- zenbatzea numerikoki (hots, kontatzea) baina erábiliz sistema numeriko ez-osoa, edo osoa baina atzerakargatua (hala nola binarioa), dá antzerakoa nola moztea ogia kin aizto kamutsa, eta azkenik,
- zenbatzea numerikoki eta erabiliz sistema oso eta erosoa dá antzerakoa nola moztea ogia kin aizto zorrotza (ikus nire artikulua an Mikelen liburua).
Antzera ere,
- hitzak konbinatzea baina gabé erabili tresna sintaktiko berezitu eta egokiturik dá antzerakoa nola moztea ogia kin esku soilak (soilik erabiliz juxtaposizioa artén elementu oso sinpleak an modu oso atomizatua);
- hitzak konbinatzea erábilíz sistema sintaktiko murritza (non, adibidez, ez dagoén tresna subordinatzaile bereziturik ki eman perpaus erlatiboak), edo erabiliz sistema oparoa baina atzerakargaturik, dá antzerakoa nola moztea ogia kin aizto kamutsa; eta azkenik
- hitzak konbinatzea erábilíz sistema sintaktiko oparoa eta erosoa (non aise konbina daitezken bai sintagmak eta bai perpausak segun intentzioa) dá antzerakoa nola moztea ogi sintaktikoa kin aizto zorrotza (ikus nire artikulua an Mikelen liburua).
Hizkuntza pirahãn ez da oraindik garatu
zenbakirik eta ez da oraindik garatu ia batere
tresna koordinatzaile edo subordinatzaile explizitu eta espezifikorik ki konbinatu an modu egokia hala sintagmak nola perpausak segun erabiltzailearen intentzio komunikatiboa (ez da oraindik garatu tresna koordinatzailerik nola "
eta" edo "
edo" ezta ere tresna espezifikorik ki adibidez eman perpaus erlatiboak); eta areago, ez da garatu
mekanismorik ki pilatu izen-modifikatzaileak an izen-sintagma trinko eta manejagarriak nola:
Kupel handi gorri batzuk
halatan non ematen dituzté izen-modifikatzaile horiek
banan-banan, an modu
hiperatomizatua nola dan:
Kupela gorria. Kupela handia ere da. Kupel batzuk dira.
Behar al da froga gehiagorik ki demostratu bádirela hizkuntzak non garatu dén
sintaxi-aukera potenteagoa,
flexibleagoa,
fluituagoa...?
Even if Everett [hori da ikerlaria zein dún gehien azertu hizkuntza pirahã] were not right on all details, Pirahã is both simpler and has less expressive power than many other languages. [Hurford, The origins of grammar, 2012:394]
Déitu "
botere expresibo gutxiago", déitu
potentzia komunikatibo gutxiago, déitu
garapen sintaktikoa, déitu
progreso sintaktikoa, déitu nola nahiago duzun, baina ez ukatu bádirela hizkuntzak non garatu dén
sintaxi-aukera potenteagoa,
flexibleagoa, fluituagoa... [199] [
⇶] [
A1] [
A1-2] [
A1-3] [
A1-4] [A2] [
A2B] [
A3]
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina