astelehena, maiatza 12, 2014

Erantzunez ki Moreno Cabrera (1): Teknologia

Moreno Cabrera (MC) mintzo zaigu gain ...
… la falacia de considerar que las lenguas son una especie de objeto que utilizamos para comunicarnos. Es evidente que un cuchillo romo no corta igual que uno afilado y, por tanto, un cuchillo romo limita nuestra capacidad de cortar y un cuchillo afilado la potencia. Pero las lenguas no son objetos que se utilicen para comunicarnos, sino que son el producto siempre efímero, inestable y ocasional de la puesta en práctica de la capacidad lingüística de los seres humanos. … No parece lícito, desde un punto de vista lógico, observar una determinada actuación y luego decir que esa actuación limita o potencia esa misma actividad. Por tanto, desde el punto de vista que mantengo aquí, no tiene sentido la pregunta de si tal lengua tiene o no mayor capacidad comunicativa que otra. (Moreno Cabrera 2014:66-67, enfasia nirea)
Baina, zein hitz-joku mota da hori guztia? Zer esan nahi du ze aktuazio batek ezin lezake mugatu edo potentziatu ber aktuazioa? Zergatik aizto zorrotz batek ahal du potentziatu aktivitatea on moztu ogia, eta zenbaki-siztema zorrotz batek ezin du potentziatu aktivitatea on kuantifikatu zenbat ogi dauzkagun? Zer dala-ta ezin genezakeen konparatu ea eraginkorragoa dan (errazagoa, zehatzagoa...) kuantifikatzea numerikoki (zenbakitzea) edo anumerikoki (subitizatzea)? Konparazio hori ez da soilik zilegi, baizik egin egin dala.

Erakutsia izan danez (ikus nire artikulua an Mikelen liburua), zenbakiak ez dira baizik tresna kognitibo zenbatzaile berezitu eta zorrotzak zein duten laguntzen egiten errazago eta zehatzago aktivitatea on kuantifikatu. Hortaz, guztiz zilegi da esatea ze zenbakiak dira nola aizto zorrotzak zeinekin dugun ebakitzen zenbatasuna an modu eroso bezain preziso, bitarten zenbatze anumerikoa litzaken nola aizto kamutsa, zein «es evidente que […] no corta igual que uno afilado y, por tanto, […] limita nuestra capacidad de cortar [zenbakien kasuan: de contar] y un cuchillo afilado la potencia».

Eta ber gauza esan daiteke respektu tresna linguistikoak zein diran erabiltzen ki koordinatu edo subordinatu perpausak edota sintagmak: tresna horiek ere dute laguntzen "ebakitzen" gure mezuak erosoago, fluituago eta egokituago respektu gure intentzio komunikatiboak an edozein diskurso-mota, ahoz edo idatziz (argi eta garbi potentziatuz gure ahalmen rekursibo-diskursiboa). Eta hortxe zentratu beharko litzake debate hau, justuki an esparrua on mekanismo liguistiko zehatzak, aztertuz euren tresnatasuna azpi baldintza komunikatibo orokorrak, non, esan gabe doa, diran sartzen exigentzia linguistiko konplexuak an edozein textuinguru komunikatibo.
Structures such as finite complementation may be likened to linguistic  “tools“ or “technology“. The cognitive ability to handle finite complementation must have already been a feature of the human brain in the more distant past. But in the development of human society, tools and technological practice lag behind cognitive potential (Renfrew 1996). The appearance of the actual mechanisms of finite complementation, the lingusitic “technology“, seems to be a recent feature in the history of many languages. (Deutscher 2000:185-186, enfasia nirea)
MCk, eginaz gala hon bere kapazitate nahastaile sinesgaitza, nahi du desbideratu debatea. []

Etiketak: , ,

3 Comments:

Anonymous Anonimoa said...

Badirudi eze euskaldunok, euskeraz egiten dugunean, agindu bat daukagula erabiltzeko recursu linguistico austeroak, basicoak, bai syntaktikoki bai lexikoki.
Ezin dugu erabili, esaterako, "profundo"; beti esan behar dugu "sakon". Gaztelaniaz egiten dugunean, baina, euskaldunok erabil dezakegu "hondo" eta "profundo". Ezin esan "introducitu", baizik sartu; eta halakoak, beste milaka eta milaka berba.
Ematen du eze euskeraz egin edo idazterakoan, egiten dugula nola norbait balego geure bizkarrean kokoteko bat jotzeko prest halako aginduren bat apurtu orduko.
Euskaldun garenean kikilduta edo lotsatuta bizi gara. Erdaldun garenean ez dugu beldurrik, eta libreago sentitzen gara.

luis lauzirika zenikazelaia

asteazkena, maiatza 14, 2014 10:51:00 AM  
Blogger Josu Lavin said...

Ceharo bat nathor Luis Laucirica jaunarequin.

asteazkena, maiatza 14, 2014 9:44:00 PM  
Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Nic esan simplequi ze dudala gustura iracurri eta gogoetatu hemengo guzion reflexioneac eta nagoela concordantzian dudanaz aurquitu izquiriaturic.

Viva zu Jesus R. zeren bait gaituzu arguitzen conceptualqui, izanic ere duzun resonantzia sociala handiago edo gutiago handia.

larunbata, maiatza 17, 2014 3:02:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home