asteartea, urria 30, 2018

Diskursoa arintzeko bide guztiz nagusia dirá estruktura burulehenak

Sarrera honetan genuen argudiatzen nóla hitz luzeak izaten dirén bereziki oztopagarriak an sintaxi buruazkenak, non estuasun sintaktikoek ez duten ondo ametitzen silaba-kopuru handiak aurrén euren gako sintaktiko-interpretatiboak, zein, izanki postpositiboak, aurkituko dirén justuki an bukaerá on multzo sintetiko potentzialki luzeak (zein praktikan ezin izanen diren izan luzeak, baizik ondo laburrak).

Justuki horregatik, estruktura burulehenak izanen dirá erreminta guztiz eraginkorrena afin, apárte irekí eta potentziatu diskursoa, erlaja daitezén estuasun sintaktiko pospositibo horiek eta, horrela, jaitsi dadín presioa on hitz luzeak gain praktika diskursiboa:
afin [... ... ...] egin dezagunafin egin [... ... ...]
Bestalde, eta osagarriki, ondo egonen da erabil dadín edozein aukera ki laburtu luzera e-bloke sintetikoak, ahal delarik erabilíz hitz laburragoak, laburtuak edo kontraituak. Hortaz:
  • Laburragoa dá "radiografia" respektu "erradiografia".
  • Laburtutako hitza dá "zine" respektu "zinematografo". 
  • Kontrakzio bat dá "abagune" respektu "abadagune", edo "abaune" respektu "abagune".
Orotariko Euskal Hiztegian aurkitu ahal dugú katalogo ederra e-forma lexikal kontraituak, nondik laburrenak beharko lirake baloratu.

Gainera, hizketan, saiatu beharko ginaké fonetikoki errazten gure jarioa, ez soilik hizketa kasualean, baizik formalean ere (hor beste neurri batean, baina hor ere bai, salbuespenak salbuespen), erabiliz "ohiko" kontrazio eta errazpideak, zein datozen ki koipeztatu diskursoa (adibidez, arinduz ohiko "g", "r" edo "d" intervokalikoak). Eta, halako zenbait kontrazio edo errazpide ere idatzira pasa litezke:
daitekeen → daiteken
Edonola ere, ez gaitezen ahaztu ze diskursoa arintzeko bide guztiz nagusia dirá estruktura burulehenak. [377] [>>>]

Etiketak: , ,