asteartea, urria 30, 2018

Diskursoa arintzeko bide guztiz nagusia dirá estruktura buru-lehenak

Sarrera honetan genuen argudiatzen nóla hitz luzeak izaten dirén bereziki oztopagarriak an sintaxi buru-azkenak, non estuasun sintaktikoek ez duten ondo ametitzen silaba-kopuru handiak aurrén euren gako sintaktiko-interpretatiboak, zein, izanki postpositiboak, aurkituko dirén justuki an bukaerá on multzo sintetiko potentzialki luzeak (praktikan ezin izanen diren izan luzeak, baizik ondo laburrak).

Justuki horregatik, estruktura buru-lehenak izanen dirá erreminta guztiz eraginkorrena afin, apárte irekí eta potentziatu diskursoa, erlaja daitezén estuasun sintaktiko postpositibo horiek eta, horrela, jaitsi dadín hitz luzeen presioa gain praktika diskursiboa:
afin [... ... ...] egin dezagunafin egin [... ... ...]
Bestalde, eta osagarriki, ondo egonen da erabil dadín edozein aukera ki laburtu luzerá on bloke sintetikoak, ahal delarik erabilíz hitz laburragoak, laburtuak edo kontraituak. Hortaz:
  • Hitz laburrago bat dá "radiografia" respektu "erradiografia".
  • Hitz laburtu bat dá "zine" respektu "zinematografo". 
  • Kontrakzio bat dá "abagune" respektu "abadagune", edo "abaune" respektu "abagune".
Orotariko Euskal Hiztegian aurkitu ahal dugú katalogo ederra on forma lexikal kontraituak, nondik aukera laburrenak baloratu beharko liraken.

Gainera, hizketan, saiatu beharko ginaké fonetikoki errazten gure jarioa, ez soilik hizketa kasualean, baizik formalean ere (hor beste neurri batean, baina hor ere bai, salbuespenak salbuespen), erabiliz "ohiko" kontrazio eta errazpideak zein datozen ki koipeztatu diskursoa (adibidez, arinduz ohiko "g", "r" edo "d" intervokalikoak). Eta, halako zenbait kontrazio edo errazpide ere idatzira pasa litezke:
daitekeen → daiteken

Edonola ere, ez gaitezen ahaztu ze diskursoa arintzeko bide guztiz nagusia dirá estruktura prepositiboak. [378] [>>>

Etiketak: , ,