osteguna, urria 19, 2023

Lopez Mendizabal (1913) "18, 9 gutxiago = 18, 10 gutxiago ta 1 gehiago = 9"

Lopez Mendizabal-ek (1913) jarraitzen dú kin bere exposizioa azálduz nóla burutu kenketak, hor erabiliz expresioak nola:

3-tik 12-ra dijuaz 7 [Lopez Mendizabal, 2013:22]

bitarten, beheraxeago, erabiliko dú an ber kontextua:

3-tik 4-ra 1 dijua [Lopez Mendizabal, 2013:22]

akaso "1" hori iruditu zaiólarik oso evidentea, oso kontextuala (eta ondorioz, gutxi informatiboa, gutxi rhematikoa). Ikus jarraian:

Amaiera horretan, autoreak idazten dú:

18, 9 gutxiago = 18, 10 gutxiago ta 1 gehiago = 9 [Lopez Mendizabal, 2013:22]

zein dén argiki nahasgarria, kin koma (pausa) hori (arten 18 eta 10) zatítuz enuntziatu operatibo guztia, eta ondo oztopatuz ulermen jarraitua eta integratua. Gainera, batuketan "ta" ez da izan nahikoa, halan ze autoreak nahiago izan du "ta" hori indartu kin "gehiago" an "ta 1 gehiago".

Antzerako zerbait gertatzen zen an herenegungo:

7 ta 9 = 7 ta 10, 1 gutxiago = 16 [Lopez Mendizabal, 19]

zein ez den soilik deserosoa, baizik ere argiki nahasgarria, kin koma (pausa) hori (arten "7 ta 10" eta "1") berriro ondo oztopatuz ulermen jarraitua eta integratua.

Diskursoa (kasu honetan, diskurso operatiboa) eteteko joera oztopagarri hori ez da salbuespena, gertatzen delarik orokorki noiz erabili tresna postpositiboak (nola "gutxiago" postpositiboa) are an expresio ondo sinpleak ere nola atzoko:

5 eta 5, 10 badira, 10, 5 gutxiago izango dira 5, 10-5=5 [Lopez Mendizabal, 21]
kin bigarren "10" hori arten bi eten (bi koma). Eta hala gertatzen da nahiz erabili oso kantitate baxuak. Esan gabe doa, kantitateak gora doazenean, oztopoak izanen dirá askoz handiagoak. [] [>>>]

1 Comments:

Blogger Unknown said...

Neska BAT, baina BI neska (mendebaldean ez), HIRU neska... ¿eta zergatik ez neska LAU, neska BOST, neska SEI?

Batzuk baldin badaude obsesionatuta kin zuzentasuna, jatortasuna, garbitasuna eta abar, agian geyo egokia izango zen bigarren aukera.

Txopitea

osteguna, urria 19, 2023 3:43:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home