asteartea, ekaina 25, 2024

Atzoko lau erantzun-ereduak agertzen dirá an Euskaltzaindia (2011): hiru explizituki, eta laugarrena inplizituki noiz esaten den ze ustezko galdegaiek (ez enfatikoek, neutroek) ez dute toki jakinik an esaldia

Atzokoan aipatzen genituén ondoko lau erantzun-eredu hauek:

Patxik ESNÉA edan du (enfatikoa)

Patxik esnéa edan du (neutroa)

Patxik edan du ESNÉA (enfatikoa)

Patxik edan du esnéa (neutroa)

Eta esan ahal da ze laurak ere aipatzen dirá, inplizituki edo explizituki, an Euskaltzaindia (2011). Horrá lehenengo hiruen aipamen explizitua (an "Hitz-ordena. Erabilera estrategikoa" (Euskaltzaindia - Jagon Saila - Corpus Batzordea, 2011):

                            ...
                             ...

Eta ulertzen dugu ze goragoko laugarren eredua inplizituki onartzen ari da noiz esaten den ze ustezko galdegaiek (hau da, ez enfatikoak, neutroak, azentu neutroa daramatenak) ez dute toki jakinik an esaldia (2011:53):

Berez, ez galdegaiak eta ez ustezko galdegaiak dute toki jakinik esaldiaren baitan.
Azentuak markatzen du galdegaia, eta ez esaldiaren baitako kokapenak.[Euskaltzaindia, 2011:53]

Bai, laurak ere onartu zirén an Euskaltzaindia-ren goragoko referentzia (2011). Azken aipu horretan esaten da ze:

Idatzian testuinguruak laguntzen digu galdegaia antzematen.
Baina, beharrezko balitz, ez litzake arazorik egon behar ki kokatu azentu sinple bat an aditza markátuz norabide rhematikoa (azentu diskursiboa edo rhematikoa). Bihar gogoratuko dugu nóla geldituko liraken esaldi horiek kin azentu diskursiboa. [2400] [>>>]