igandea, ekaina 02, 2024

Poztasun handiz ikusi ahal izan dugu nóla 2011n foku markatu (galdegai) postverbalak onartu diren

Atzokoan gogoratzen genuen nóla deskribatzen genuen euskararen SOV fokuen araua an 2010 (jarráiki Elordieta, "Verb movement and constituent permutation in Basque", 2001), eta matizatzen genuén:

Horixe zen guk oinarritzat hartutako araua (ikus daiteke an Elordieta-ren tesia: "Verb movement and constituent premutation in Basque", 2001), baina ez justuki Euskaltzaindiaren araua zeren esan behar dugu ze Euskaltzaindia-k ez zuen (eta ez du) ametitzen "objetu mailako foku neutroa", zein, bere arau estandarrean, beti izan beharko litzakén hanpatua (galdegaia), nahizta arau hori jada ez existitu: 'Euskaltzaindia (2011): "... ordena honetan ere esan eta idatz daiteke galdegaia (enfatikoa):  Patxik edan dú esnéa."'.

Justuki azken puntu horretaz mintzatu nahi genuke gaur, zeren 2011n Euskaltzaindia-ren foku-araua ederki zabaldu zen kin "Hitz-ordena. Erabilera estrategikoa" (2011), nola jasotzen genuén an sarrera hau: 

Genuen amaitzen atzoko sarrera esánez ze:

Edonola ere, argi utzi behar da ze, teorian bederen, galdegai-legea ez da existitzen, halan-ze normaltasunez erabili ahal dirá galdegai postverbalak (ikus "Euskararentzako akaso libururik inportanteena").

Bai, euskararentzako akaso libururik inportanteena dá:

"Hitz-ordena. Erabilera estrategikoa" (Euskaltzaindia - Jagon Saila - Corpus Batzordea, 2011)

nondik gogoratuko ditugún, adibidez, honako pasarte hauek:

                            ...
                             ...

Bai, ...

... ordena honetan ere esan eta idatz daiteke galdegaia (enfatikoa):

Patxik edan dú esnéa.

Hórixe baietz! eta, bide batez: Zorionak Euskaltzaindia! (ikus "Euskaltzaindiak hor erabat asmatu du eta indar guztiekin txalotu behar zaio")

Hor Euskaltzaindia referitzen ari da ki foku enfatikoa, esan nahi baitá markatua, galdegaia. [2377] [>>>]