Herenegun gogoratu genituén Tomlin-en hiru printzipio funtzionalak ("Basic word order: Functional Principles", 1986), baina, nóla funtzionatzen dira printzipio horiek? Horiekin, nóla azaldu ahal da zéin diren hitz-ordena maizkoenak eta gutxien maizkoak? Ba, aztertuz hitz-ordena bakoitzak zénbat printzipio betetzen dituen, zeren:
- Zenbat eta printzipio gehiago bete, hitz-ordena izanen dá erlatiboki maizkoagoa.
- Zenbat eta gutxiago bete, izanen da erlatiboki gutxio maizkoa.
Tomlin-ek dio:
The explanation for the distribution of basic constituent orders proposed here utilizes these three principles in a quite straightforward manner. Those constituent orders will be more frequent which permit more of the principles to be realized; those constituent orders will be less frequent which permit fewer of the principles to be realized. [Tomlin, "Basic word order: Functional Principles", 1986:5]
Hortxe daukagú azalpen funtzionalista. Azalpen horrek kokatzen ditú SOV eta SVO an ber lehenengo posizioa (maizkoena), nola Tomlin-ek bilaten zuén, zeren horrela ateratzen zen an bere estatistika estatikoa (sinkronikoa).
Tomlin-ek ez zuen azaldu nahi (ez baitzen agertzen an bere orduko datuetan) zergátik munduko hitz ordenak aldatu ohi dirén komunki, naturalki, berriki, koherenteki, egonkorki... ti OV aldé VO (eta abiatuz ti ia zero VO an garai zaharrak, gaur egun dirá gehiengoa eta gerota gehiago), bitárten kontrako mugimenduak izaten dirén raroak, behartuak ganik kontaktua, zaharrak, inkoherenteagoak, inestableagoak... (eta abiatuz ti ia %100 OV an garai zaharrak, erlatiboki gehiago mantentzen dira an hizkuntz familia txikiak). Eta gauza da ze azken datu diakroniko horiek dirá istorio honen gako nagusia (ikus adibidez [1138] edo [1361]). [2492] [>>>]
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina