asteazkena, apirila 09, 2025

Osa (1990): "... kontu-kontaketako euskararentzat ere balio duela uste dut [(S)VO hitz-ordena horrentzat]. Alegia, esapidea lauagoa edo ez-markatuagoa dela intonazio gailurra azken elementuari dagokionean."

Amaitzen genuen atzo esánez:

[Kontaketen] Hitz-ordena horretaz mintzo dá Euskaltzaindia-ren Euskararen Gramatika (2021), zeintan honakoa esaten dén burúz hitz-ordena an kontaketak:

Kontaketetan, beraz, bereziki bata bestearen ondoren gertatuak kontatzen ditugunean, narrazio-kateetan, erraz jotzen dugu Subjektu-Aditz-Objektu hurrenkerara. Kontuan hartu behar dugu, ordea, subjektua behin baino gehiagotan isilpean geratzen dela; are gehiago, atzean ere eman daiteke, objektuaren ondoren. [Euskararen Gramatika, Euskaltzaindia, 2021:1865]

Bai,...

Kontaketetan,... , erraz jotzen dugu Subjektu-Aditz-Objektu hurrenkerara. [Euskararen Gramatika, Euskaltzaindia, 2021:1865]

eta guk gaineratu behar dugu ze Subjektu-Aditz-Objektu hurrenkera hori tipikoki gauzatzen dá kin azentu (nagusi) neutroa an objetua, alegia-ze mintzo gara burúz Subjektu-Aditz-Objektu hurrenkera neutroa (SVO neutroa).

Neutrotasun horretaz, ikus daigun zér dioen Eusebio Osa-k an bere liburu "Euskararen hitzordena" (1990), ezinbesteko liburua bestalde:

Halliday-k inglesari buruz esaten duenak kontu-kontaketako euskararentzat ere balio duela uste dut. Alegia, esapidea lauagoa edo ez-markatuagoa dela intonazio gailurra azken elementuari dagokionean. [Osa, 1990:228]

Amaierako elementu horiobjetua (O) an (S)VO hitz-ordena, zein gelditzen dén ez-markatua, neutroa. [2688] [>>>]