larunbata, azaroa 19, 2022

"za" destinatibo-finala, aukeran

Gaurkoan atseden emanen diegu ki aditzak xedé egin komentario sintaktiko bat gain "za" destinatibo-finala, abiatuz ti ondoko komentarioa zein J. Oregi-k egiten zuén an bere "Otxoa-Arinen 'Doctrina - (1713)", idatzia an 1972: :

Bai, hor daukagu estruktura final bat oso erabilia artén idazle zaharrak:

  • konsegitu zegientzat

non agertzen zaigún "-tzat" sufijoa, zeinen bihotzean dugún "za" partikula zahar bat zein den aurkitzen artén Lakarra-ren partikula prepositibo berreraikiak (akaso jatorriz intensibo-pluralgilea).

"-tzat" horretan, lehenengo "t-" hori izanen litzaké epentetikoa (betegarri fonetikoa), eta azkena izanen litzaké beste partikula bat, "*-da", zein ere agertuko litzaken an "*-rada > -rat" = "-ra" alatiboak. Horren inguruan, gogora daigun sarrera hau:

Esan nahi baita ze antzera nola desdoblatu baitzén "...-arren" postpositiboa:

  • konsegitu zegienarren 

an "arren..." prepositiboa:

  • arren konsegitu zegien

jarráiki mekanismo propio bat (nola genioen hemen ere), orobat desdobla liteké:

  • konsegitu zegien(t)zat

an "za(t)" prepositiboa:

  • za(t) konsegitu zegien 
emánez goragoko "za..." final hori, baita destinatibotzat ere berdin erabilgarri. Sinpleki mintzo gara gain partikula prepositibo zahar bat orain rekuperatua bidéz mekanismo propio bat an erabilera destinatibo-finala. Euskara hutsa, aukeran. [1814] [>>>]

Etiketak: ,