Bai, logikoki, batak bestea dakar: zailtasun erlatiboak eta efektibitate erlatibo txikiagoak gutxiagotzen duté erabilera, kasu honetan irakurketa, eta aráuz zé alternatiba dauden eskura, aipatutako efektua gain erabilera izan ahal dá dramatikoa

 Zioén herenegun Erramun Gerricagoitia-k:

Conforme nathor kin hemen eguin den critiquea buruz -generalqui- euscarazco textuac.
Hortacoz, nire aburuz, ez dugu harritu behar ikusiz ze euscaraz da iracurtzen guti. Redactoreec on horiec textuoc ez dute hartzen haintzat eta contuan iracurle potentziala.
Futitzen dira -ez principioz baina bai realitate eguiazcoan- euscaldunoz eta poxi bat ere euscaraz.

Bai, logikoki, batak bestea dakar: zailtasun erlatiboak eta efektibitate erlatibo txikiagoak gutxiagotzen duté erabilera, kasu honetan irakurketa, eta aráuz zé alternatiba dauden eskura, aipatutako efektua gain erabilera izan ahal dá dramatikoa. 

Irakurketaren kasuan, adostasuna dago ezen euskaraz gutxi irakurtzen da, eta adibidez Felipe Juaristi-k esanen du ze hori ez da euskararen arazoa, baizik-ze orokorki gutxi irakurtzen da:

• [822] Felipe Juaristi: "Arazoa da jendeak ez duela irakurtzen, ezer." 

Duela egun batzuk Felipe Juaristi idazleak, erantzunez ki galderak on Amaia Gurrutxaga, zioen ondorengoa burúz irakurketa (Berria, 2020-2-18):

Felipe Juaristi: (...) Eta orain konturatu dira gure autoritateak irakurle gutxi dagoela euskaraz. Orain dela gutxi bilera eduki genuen hainbat eragilek Jaurlaritzako Kultura Sailekoekin, gai horri buruz. Nik nire diagnosia egin nuen. Arazoa da jendeak ez duela irakurtzen, ezer. Zergatik ez den irakurtzen, zergatik gaur egun katea hautsita dagoen, hori da kontua.

Amaia Gurrutxaga: Eta irakurtzen den gutxia erdaraz irakurtzen dela batez ere.

Felipe Juaristi: Bai, baina hemen bakoitzak bere gremioaren defentsa egiten du. (...) [Berria, 2020-2-18]

Bádirudi ze, Felipe Juaristi idazlearen diagnosian, euskaraz ez dela irakurtzen zeren orokorrean ez den irakurtzen ezer (ez euskaraz, ez gaztelaniaz, ez frantsesez,...). Baina, ¿ontzat eman ahal dugu baieztapen hori? Esan nahi baita, Euskal Herrian, orokorrean, ez dela ezer irakurtzen? Saiatuko gara erantzuten an hurrengo sarrera.

Baina, esan behar da ze, dirudienez, Euskal Herriko elkarte autonomoan ez da gutxi irakurtzen, baizik asko eta gerota gehiago, nola jasotzen genuén an ondorengo sarrera:

• [823] Euskadi es la segunda comunidad en compra de libros y lectura en tiempo libre (Teresa Abajo, El Correo)

Galdetzen genuen atzo ea ontzat eman geinken hori baieztapena ganik Felipe Juaristi esánez ze:

Arazoa da jendeak ez duela irakurtzen, ezer. [Felipe Juaristi, Berria, 2020-2-18]

noiz eta, lau egun geroago, irakurtzen genuén ondorengo artikulua (Teresa Abajo, El Correo, 2020-2-22):

Hortaz, Barómetro de Hábitos de Lectura y Compra de Libros horrek dio ze Euskadi eta Nafarroa dirá bigarren eta hirugarren komunitate autonomoak (lehenengoa dá Madrid) non gehien irakurtzen den aisian. Eta kontuan hartuta ze, ikerketa horren arabera:

En el conjunto de España, el 68,5 de los ciudadanos lee una media de once libros al año, ocho puntos más que en 2010. Si la pregunta se ciñe al tiempo libre, el porcentaje baja al 62,2%, aunque se mantiene la tendencia al alza. [Teresa Abajo, El Correo, 2020-2-22]

ez dirudi ontzat ematekoa goragoko baietapena ganik Felipe Juaristi zeinen arabera:

Felipe Juaristi: (...) Eta orain konturatu dira gure autoritateak irakurle gutxi dagoela euskaraz. Orain dela gutxi bilera eduki genuen hainbat eragilek Jaurlaritzako Kultura Sailekoekin, gai horri buruz. Nik nire diagnosia egin nuen. Arazoa da jendeak ez duela irakurtzen, ezer. Zergatik ez den irakurtzen, zergatik gaur egun katea hautsita dagoen, hori da kontua.

Amaia Gurrutxaga: Eta irakurtzen den gutxia erdaraz irakurtzen dela batez ere.

Felipe Juaristi: Bai, baina hemen bakoitzak bere gremioaren defentsa egiten du. (...) [Berria, 2020-2-18]

Ez, ez dirudi inondik inora ontzat ematekoa diagnosi hori ezen ez dela ezer ere irakurtzen.

Hortaz, esanen genuke ze, kopuru horiek erdira jaitsita ere, Euskal Herriko komunitate autonomoan asko irakurtzen da, baina, antza denez, asko irakurtzen dá... gaztelaniaz. [2589]