asteartea, uztaila 09, 2019

"zein" konparatiboa vs "zein" konsekutiboa: pausutxo bat baino ez

Sarrera honetan nabarmentzen genuen zéin hurbil daudén ondorengo bi estruktura konparatibo ahaideak:
... ederra, zeiñ itxas-ondua,...   vs   ... hain ederra, zeiñ itxas-ondua,...
eta oraingoan azpimarratu nahi genuke ze, antzera ere, pausutxu bat besterik ez da artén ondorengo bi egiturak, bata kin "zein" konparatiboa, eta bestea kin "zein" konsekutiboa:
Zerren erria izanik ain banatua [...] zeinda akudidu ezin leien ainbat bider zein bear leukeen elexeetara. Cap (ed. 1893) [OEH]
Esaldi horretan, zein agertzen den an hemengo zerrenda, ageri zaizkigu bi estruktura horiek elkarrekin: lehenik konsekutiboa:
... ain banatua [...] zeinda akudidu ezin leien ainbat bider zein bear leukeen elexeetara.
eta bigarrenik konparatiboa, barné konsekutiboa:
...ain banatua [...] zeinda akudidu ezin leien ainbat bider zein bear leukeen elexeetara.

Perpaus konsekutiboa gauzatu dá kin "zeinda" luzeagoa, akaso bilátuz euskarri fisiko sendoagoa arrén sostengatu halako perpaus pisua, bitartean ze bere barneko perpaus konparatiboa sortu dá kin "zein" laburragoa, nahizta bata zein bestea sor zitezkén kin "zein/zeinda", independenteki.

Baina, edonola ere, gauza da ze, izanki bi perpaus-molde horiek formalki berdinak (eta hortik diot ze euren artean soilik dago pausutxo bat), batean aurkeztuko da konparagai bat (perpaus konparatiboa), eta bestean konsekuentzia bat (perpaus konsekutiboa). Areago, biek konpartituko luketé nolabaiteko jatorri exklamatiboa, nondik jatorriz etorriko liraké "zein" eta "zeinda" horiek. Azken finean, eta diogunez, soilik dago pausutxo bat jarráiki (gara)bide propioa, zein, ñabardurekin bada ere, dén universala ere. [585] [>>>]

Etiketak: , , ,

1 Comments:

Anonymous Anonimoa said...

Zein da gehio motza ezen Zeinda. Biak ahal dute sostengatu esaldi bera baina lehenak du ematen informazioa an modu gehio arin eta gainera du kargatzen memoria gutxio.

Txopi

asteartea, uztaila 09, 2019 10:54:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home