Galdegai-legea, gordin-gordin
Herenegun Erramun Gerrikagoitiak galdetzen zuén ondorengoa an bere blog beti-ere ondo interesantea:
Gaurco Berria eguncarico noticia principala da hau
Heldu den astetik aurrera ez da COVID ziurtagiria eskatuko Hegoaldeanizquiriatu ahal zen goico titularra ere beste honela (izanic 2 auquerac correctuac, uste dudanez)
Heldu den astetik aurrera ez da eskatuko COVID ziurtargiria HegoaldeanNic jaquin nahi nuque zeren ez daquit ea dagoen normaric explicitoa garbia edo implicitoa mentala zeinac hobesten edo gomendatzen du auquera bat -verbo periphrasticoa kin zathi biac urrunduac- edo bestea -verbo periphrasticoa kin bi zathiac elkarren ondoan doazela-.
Esquertuco nuque inorc laguntzen banu an nire dilema personal hau zein izan ahal da ere guehiagorena.
Erantzun explizitu baten peskizan jo dugu ki Berriaren Estilo Liburua, non aurkitu ahal izan dugu honako gomendioa:
non, inplizituki bada ere, presuposa daikegu honako araua an estruktura orokor bat non dagoén sujetua eta predikatua:
1.: Bereziki markatu nahi baluté predikatuko elementuren bat (azentu markatua, galdegaia), elementu hori kokatu beharko luketé arten aditz laguntzailea eta aditz semantikoa (justuki lehenago zein aditz senantikoa). Aukeran, material ez-fokalizatua koka likete atzé aditz semantikoa.
2.: Ez balute nahi bereziki markatu esaldiko batere elementurik (azentu neutroa), defektuz kokatu beharko lituzketé predikatuko elementu guztiak arten aditz laguntzailea eta aditz semantikoa. Kasu horretan ez legoke aukerarik ki kokatu predikatuko elementuren bat edo batzuk tartekaturik, eta besteren bat edo batzuk atzé aditz semantikoa, zeren horrek automatikoki markatuko luké aditzaurreko azken elementua nola galdegai (ordena bihurtuko litzaké ez-neutroa, markatua).
Esan nahi baita, galdegai legea, gordin-gordin.3.: Aurreko interpretazio neutroan (esan nahi baita galdegairik ezean) aditzarteko materiala luzetzat joko balute, orduan gomendatzen dute atzératzea aditzarteko material hori, osorik. Bestela, elementuren bat geldituko balitz tartekaturik arten aditz laguntzailea eta aditz semantikoa, elementu hori interpretatu beharko litzake nola galdegai.
posted by Jesus Rubio at larunbata, otsaila 12, 2022
2 Comments:
Nire aldetic Jesus, esquerrac.
Ez daquigunontzat claruqui xuxen eta zehatz zer da elementu inqueritua (edo euscaraz ezagunagoa eraguinez daucagun purismo lexical handia, nola galdegaia) dira zure explicatione edo interpretatione horiec -desdablatuac 3 puntutan- amiñi bat lar complicatuxeac, zeinac behar dira eracurri osoqui tentuz baldin nahi bada izan ongui ulertua diozuna.
Bestetic, ez daquigu ea Berria bera legoquen concordant kin zure interpretationea buruz euren erregela hori zuc interpretatua. Interesantea litzaque jaquitea zer lioquen Berriac buruz zure interpretatione hori desglossatu an 3 puntu. Berriaren confirmationea edo desadostasuna buruz berac zer dioen publicoqui, an bere liburua, litzateque interesantea eta on tzat gu guztiac gaudenac interesatuac kin euscararen bizitza eta existentzia.
Dena da berdin, Esku-liburuak onartzen badu dena da baliogarria, dena ulertzen da berdin... Bai, bai, baina gero inork ez du Berria irakurtzen, oso jende gutxik, militanteak eta; ordea, ez du gehiengoak leitzen an modu naturala, nola irakurtzen den beste hainbat komunikabide. Zergatik?
Kontraesana kin teoria eta praktika.
Txopi
Argitaratu iruzkina
<< Home