ostirala, iraila 02, 2022

SVO ordenak izan beharko lituzké kostu konputazional chomskyar handiago ze OSV, zeinen maiztasuna an Tomlin-en datuak zén 0 (zero)

Ikusten genuén atzo nóla ordenatuko zén zenbait hitz-ordenen kostu konputazional chomskyarra baldin abiapuntua (oinarrizko ordena) SOV balitz:

Eta, nola erakusten genuén hemenSOV oinarritzat hartuta:

  • SOV litzaké oinarrizko ordena chomskyarra, halatan ze ez luke sortuko batere desplazamenturik
  • OSV litzaké bigarren konplexuena zeren bere generazioak (kodifikatzeko edo deskodifikatzeko) lúke eskatuko desplazamendu sintaktiko bat ("gizona" objetua pasatu behar da "gorago" gain "emakumeak" sujetua).
  • SVO ordenak lúke eskatuko bi desplazamendu sintaktiko: bai "emakumeak" sujetua, eta baita "ikusi du" aditza aurreratu beharko ziren ki objetua, zein, kasu honetan, mantenduko zen an bere oinarrizko posizioa. 
  • OVS ordenak ere bi mugimendu beharko zituen zeren, orain, "gizona" objektua eta "ikusi du" aditza pasatuko zirén ki posizio aurreratuagoak. Gainera, kasu honetan objetu hori hiru posizio gorago amaituko da.
Teoria horren arabera presta geinke ondorengo rankina respektu ordena horien konplexitate sintaktikoa eta kostu konputazionala:

SOV < OSV < SVO ≈ OVS

non SOV izanen litzaké gutxien konplexua, eta gutxien kostutsua konputazionalki, eta SVO egonen litzaké arten konplexuenak (eta beraz kostutsuenak) kin-eta OVS. Jakina, datuek aldeztu beharko lukete ordena hori. Aldezten dute?

Aurreko emaitzetan biziki deigarria da nóla SVO ordenak izan beharko lituzké kostu konputazional chomskyar handiago ze OSV, zeinen maiztasuna an Tomlin-en datuak zén 0 (zero). Ikus adibidez an: "OV ⇒ VO":

Gauza da ze banaketa horretan bertan ikusten dugu nóla VO sintaxiak dirén jada gehiago zein OV sintaxiak

  • OV: 185  (%46)
  • VO: 217  (%54)

Kontuan hartuz ze gatoz ti egoera bat non OV ordena zén guztiz nagusia, argi gelditzen da zéin izaten ari den norabidea e aldaketa

  • OV ⇒ VO
Hor dugú joera diakroniko nagusi bat, zein, jakina, egoki azaldu behar da.
Lehen begiratutik ere gertatzen da oso inprobablea ordenazio konputazional chomskyar hori.