igandea, azaroa 13, 2022

Atzoko "dostat (deuat)" horretan, "s" hori dá jatorri pluralekoa, eta lehenengo "t" hori betegarri epentetikoa

Genioén atzo ze ...

... "deuat/deutzat" bikote regularra uler liteké nola "hiri (mask)" eta "hari", halan ze akaso anbiguetate horrek lagunduko zuén leku batzuetan aukeratzen "hiri deuat" oposatua ki "hari deutzat > deutsat" (baita egonen zirén "hari deukot", zeinen zentzu datiboa joan zén galtzen, eta "hari deutzot > deutsot", zein akaso leku batzuetan oso gutxi erabiltzen zen, edo ez zen erabiltzen).
Eta atzo ere ikusi ahal izan genuen nóla Antzuolan bái sartu den jatorri pluraleko "-z- > -s-" hori an "hi"-ri zuzendutako forma objetu-singularrak (adizki horiek berdin erabiltzen dirén an plurala eta singularra), nahiz soilik an erabilera maskulinoa: "dostat/donat", bitárten Plazentzian sartzen hasi den an femenino singularrak ere (suposatzen dugu ze bidéz betiko mekanismo analogikoa):

Esan nahi baita ze Antzuolan genero femeninoa mantendu dá an bere forma singular regularragoa eta ustez zaharragoa (gabé "-z- > -s-", zein bái sartu den an maskulinoa: "dostat/donat"), bitárten, ezberdinki, Plazentzian adizki femenino pluralak sartu dirá an erabilera objetu-singularra ere: "donat/dostanat" (pluralean soilik "dostanaraz").

Ohar gaitezen ze forma maskulino regular plurala izanen litzaké "deutzat/deutsat" ("dotzat/dotsat"), baina nola forma hori jada hartua baitzén an 3. personako "hari" singularra, akaso desanbiguatzearren, sortu dá "deuztat/deustat" ("dostat"), zein libre baitzen

"deuztat/deustat/dostat" horretan, agertzen zaigu jatorri pluraleko "-z- > -s-" hori, eta haren ostean "-t-" bat ("dostat"), zein kasu horretan dén betegarri epentetiko hutsa.  Berriro ere gure "-t-" epentetiko zaharra.  

Ikus serie hau:

[1808] [>>>]

Etiketak: , , , , , ,

2 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

Eta harc erran ciecen, Ekaztaçue huna.
Mattheo 14:18 Leiçarraga

Y él les dijo: Traédmelos acá.
Mateo 14:18 RVES

Batuan:
sg. ekardazue
pl. ekarzkidazue

Leiçarragac:
ekardazue
ekaztazue = *ekarztazue

-Ztazue hori mendebaldean -Stazue ahoskatu eta idazten da. Adibidez hemen:

deuSTAZU adizkian ikusten dugun bezala.

Zuzen zaude, Jesus Rubio, TSI horrezaz diozunaz. Hasieran plurala zatekeen (edo zen).

deuzut pl. deutsut
derauzut pl. derautzut = derauzkizut
diozu pl. diotsut ESAN aditzean.

Egun singular modura sentitzen dira orokorki.

Adeitasunez

igandea, azaroa 13, 2022 11:52:00 AM  
Blogger Josu Lavin said...

Jesus Rubio,

Halaber:
derauat
pl. derautzaat = derauzkiat
Zuberoan:
sg. deiat
pl. deitzaat

deraunat
pl. derautzanat = derauzkinat
Zuberoan:
sg. deinat
pl. deitzanat

Adeitsuki

igandea, azaroa 13, 2022 12:07:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home