asteazkena, martxoa 27, 2024

Burúz "balizkatu" eta "balizkamendu"

Egin daigun guarkoan tartetxo lexiko bat eskáiniz sarrera hau ki berba bat zein erabiltzen genuén justuki atzokoan; alegia, "balizkamendu" (signifikátuz "supuesto/supostu/suposamendu"). Ikus atzoko pasarte hori non agértu "balizkamendu" hitza:

Hitz hori behin baino gehiagotan erabili genuén an gure tesia (1997) eta dá derivatu normal bat ti "balizkatu" aditza, zein agertzen zaigún an Orotariko Euskal Hiztegia signifikátuz  "suponer, supposer", honela:

Hor ikusten dugú Larramendi (Lar), Harriet (Ht) eta Abbadie (Abb), hala nola idazle berriagoak nola "Zaitegi", nok erabili baitzuen an bere "Platon'eneko atarian" publikatua an 1961. Ez dakigu Larramendi-k proposatutako hitza denentz, nahiz edozein kasutan, oso hitz interesgarria iruditzen zaigun, alternatiboa ki "suposatu" ederra ere (zein akaso sortu da ti "supposer", hau ere normaltasun osoz).

Eta "balizkatu" aditzetik ber normaltasun osoz sortzen da "balizkamendu" izena, zein luzetxoa izanda ere (bi silaba luzeagoa zein "supuesto": baita erabili izan dut hiru silabako "balizko" nola sustantiboa), izan ahal da aukera aberasgarria an zenbait kontextu

Zoritxarrez, "balizkamendu" ez da agertzen an gure OEH, baina ez du hitz horrek meritu gutxi zeren Patziku Perurena-k erabili baitú aski alditan, adibidez an bere artikulua titulatzén "Nikolas Ormaetxea, Orixe. Hiru belarriko gizona" (FLV, 1992) edota an bere reseina gain Eduardo Gil Bera-ren "Fisikaz honatago" (1990), eta bitan agertzen da an artiukulua ti Jose Ramon Sarasua titúlatzen "Beira eta karbono-zuntzez sendotutako polimeroen erreologia egoera solidoan", zek irabazi zuén “Karlos Santamaria ikerketa-saria" an 1995. Aurrekari horiekin ez da harritzekoa, niretzat bederen, nik forma hori erabiltzea an 1997, nahiz gero, antza, desagertu den ti mundua.

Baina esan behar dugu ze guztiz legitimatuta sentitzen gara za erábili hala "balizkatu" nola balizkamendu" hitzak, adibidez atzokoan, nahiz ez bata ez bestea ez agertu an Euskaltzaindiaren Hiztegia. Jakina, horregatik ez diogu utzi ki erábili "supuesto/supostu/suposamendu" ere, noiz nahiago dugun. [2310] [>>>]

1 Comments:

Anonymous Anonimoa said...



Gehiago gustatzen zait "suposatu" edo "suponitu" eze "supuesto" baino.
Eta gaztelaniaz ere, erabiliko nuke oso lasai "suponido" edo "suposado".

Luis Lauzirika Zenikazelaia.


asteazkena, martxoa 27, 2024 1:51:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home