Laka (2025): "... ama frantsesduna zeukaten haurrek egiten zuten negarrak imitatzen zuela frantsesaren prosodia, eta ama alemanduna zeukatenen negarrak imitatzen zuela alemanaren prosodia,..."

Jarraian Laka-k jarriko digú ondorengo irudi hau, non aurkezten zaigún experimentu baten emaitza zeintan konparatu ziren negarren espektrogramak on 30 jaioberri frantsedun eta 30 jaioberri alemandun, ikusiz patroi entonatibo diferenteak, bata goranzkoa, eta bestea beheranzkoa:

esanez:

... eta Angela Friederici-k, bere laguntzaileekin, egin zuen ikerketa bat ama frantsedunak zituzten jaioberriak eta alemandunak zituzten jaioberriak... aztertu zituzten, eta aztertu zutena zan haurren negarra, ume txikiak eh, negarra,  eta (seinalatuz irudiko eskuinaldea) negarren espektrogramak egin zituzten,  eta zer ikusi zuten? ba ama frantsesduna zeukaten haurrek egiten zuten negarrak imitatzen zuela frantsesaren prosodia, eta ama alemanduna zeukatenen negarrak imitatzen zuela alemanaren prosodia, hau da, ez zuten berdin negar egiten,... [Itziar Laka, "Buruan daramazun ezkutuko hizkuntza", 2025]

Beraz, umeek ez dute soilik gaitasun biologikoa ki ezberdindu patroi entonatibo diferenteak, baizik ze imitatu ahal dituztela patroi entonatibo diferente horiek an euren negarrak. Abilidade hori ere, imitatzeko gaitasun hori, dá gaitasun biologikoa. Horrek erakusten du ze umeak jaiotzen dira kin joera imitatibo indartsua, erne daude eta indartsuki jotzen dute ki imitatu hura zein entzuten duten: adibidez patroi entonatibo goranzkoa edo beheranzkoa. Ongi da, oso ikerketa interesgarria da, dudagabe. 

Baina entonazio zehatzak, frantsesaren goranzko entonazioa edo alemanaren beheranzko entonazioa kanpotik datoz, eta haurrak imitatuko du bata edo bestea (edo biak?) aráuz zer jasotzen duen. Entonazio konkretu bakoitza dá negar-teknika deferente bat, zeinen funtzionalitatea aztertu liteken. Izan ere, are negarretan ere, hain sinpleak izanki, akaso egon litezke funtzionalitate diferentzialak artén negar bat zein hasten den goian eta amaitzen dén behean, eta negar bat zein hasten den behean eta amaitzen den goian.

Bai, interesgarria izanen litzaké aztertzea hori ere, baina, ez gaitezen desbideratu, izan ere gure gaia ez da haurren negarren funtzionalitatea, baizik sintaxien funtzionalitate diferentziala azpi baldintza orokorrak, non patroi sintaktiko buru-lehenak (kin patroi entonatibo goranzkoa) dirén argiki funtzionalagoak (potenteagoak, irekiagoak,...) zein patroi sintaktiko buru-azkenak (kin patroi entonatibo beheranzkoa). Teknologia hutsa. [2734] [>>>]