ostirala, uztaila 18, 2025

Interpretazio pasibo horiek dirá oso bihurriak eta gutxi justifikatuak, noiz askoz errazago egin ahal dugún interpretazio garden bat bidéz OVS hitz-ordena transitibo zaharra

Zioén atzo Josu Lavin-ek:

Gizona dator
SV

Gizona dakar
S (pazientea) V

Adibide horietan, guk kenduko dugú artikulua (zein, ez bide zen existitzen an garai zaharrak), eta erábiliko dugú adibide osoago eta argiagoa, hau da adibide bat non agertzen den morfologia transitibo osoa (sujetu aktiboa ere) eta, hortaz, bere ordena morfologiko argia ere:

  • Gizon da kar gu

Hor explizituki agertzen zaizkigú:

  • sujetu transitibo aktiboa, zein dén "gu" (eta ez "gizon")
  • objetu transitiboa, zein dén "gizon" (eta ez "gu")

eta non:

  • "kar" dú ematen aditzaren ideia orokorra, nola "traer"
  • "da" kasu horretan funtzionatzen da nola adverbio moduko bat, adiéraziz oraintasuna.

"da" partikula zahar hori agertu ahal da an funtzio pronominala ere, nola an:

  • Sagar da kar da > sagarra dakart

"da" postverbal hori funtzionatzen da nola partikula pronominala (ez da "izan" aditzeko 3. persona).

Hau da, bi erabilera horietan (adverbiala eta pronominala) "da" ez da 3. persona on "izan" aditza, eta ez da horrela interpretatu behar. Izan ere, "da" dá partkula oso zahar bat (eta hasieran aski indefinitua gramatikalki) zein gramatikaldu zen an funtzio gramatikal ezberdinak nola dirén adverbioa, izenordaina edo aditza.

Bestela esanda:

  • "da" ez da aditza an "sagar da kar gu"
  • "kar" ez da "traido"
  • "gu" ez da "por nosotros".

Era berean, hartuz.

  • gizon da tor

daukagu ze:

  • "tor" ez da "venido"
  • "da" ez da "es" aditza.

eta hortaz, ez dugu interpretatu behar: "hombre es venido", baizik gehiago: "hombre ahora venir".

Interpretazio pasibo horiek dirá oso bihurriak eta gutxi justifikatuak, noiz askoz errazago egin ahal dugún interpretazio garden bat bidéz OVS hitz-ordena transitibo zaharra. [2788] [>>>]

3 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

sg
na ha da
pl
ga za zate da + z/tza

nator: estoy viniendo
hator: estás viniendo
dator: está viniendo
gatoz: esramos viniendo
zatoz: estás viniendo
zatozte: estáis viniendo
datoz: están viniendo



ostirala, uztaila 18, 2025 11:20:00 PM  
Blogger Josu Lavin said...

etortzen DA = DAtor
ibiltzen DA = DAbil
...
DA bietan: es, está (del verbo IZAN)

ostirala, uztaila 18, 2025 11:25:00 PM  
Blogger Josu Lavin said...

NA + DU = NADU = NAU

ekartzen NAu = NAkar
erabiltzen NAu = NArabil
...
NA bietan: soy, estoy, estoy siendo

larunbata, uztaila 19, 2025 12:02:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home