"OEH: "agari. v. ageri.", "agartu. v. agertu.", "agai. v. ageri." (non "aga- = age-")

Mintzo ginen atzo burúz posibilitatea on erlazionatu "akari" iberiko grafiko bat kin "agarri" fonetiko bat, signifikatuz antzeko gauza zein Irulegiko "akaŕi = agari = ageri = agiri":

Ageri edo agerri denez, gaurko euskaran "ageri" eta "agerri" semantikoki oso lotuta daude, halan ze egon zitezkén hizkerak, akaso urrutikoak, akaso aspaldikoak, non, antzera, "agari" eta "agarri" (edo akaso soilik erabiliko zén "agarri") egon zitezkén berdin lotuak semantikoki, justifikatuz hango grafia diferentea kin interpreazio berbera (hau genioen an #2888)

.. kontextu horretan "akariśalir" iberiko horiek interpreta litezke nola beste moneta-klase bat, akaso garai eta paraje haietan ondo ezaguna, zein izanen zén nolabaiteko moneta konmemoratiboa, berezia, alegia (beste) ageriko oroigarri bat gain zeozer gogoangarria. 

Hemen, saiatu gara ematen azalpen bat gain "akari" iberikoa, nahiz berriro nabarmendu nahi dugun ze Irulegiko "akaŕi = agari = ageri = agiri" horretan ez dago arazo grafiko-fonetikorik.

Irulegiko "akaŕi" horretaz, hauxe genioen an #2886:

... ez dirudi oztoporik dagoenik ki irakurri (...) honela (berdin idatziko bailirake soinu oklusibo gorrak eta ozenak, kasu honetan k soinu gorra eta g soinu ozena):

• agari

zein izanen litzakén aldaera bát on "ageri" edo "agiri", adieraziz zerbait zein egonen litzakén agerian, akaso eskegita an horma bat (nola, dirudienez, aurkitzen zén gure eskua), edo ageriko beste edozein lekutan, eta nolabait erákutsiz zerbait, zerbait gogoangarria (zentzu batean antzera nola egungo agiriak). Bestalde, gaurko egunean ere irakurri ahal da aldaera hori berori an gure betiko esku-hiztegia (Orotariko Euskal Hiztegia):

• agari. v ageri.
  

eta gaur hona ekarri genuke beste sarrera hau (OEH):

• agartu. v agertu.

hala nola "agai" ere (bidé batez, ez da agertzen "agei")

• agai. v ageri.

non daukagún "aga-" = "age-". [2899] [>>>]