Ageri edo agerri denez, gaurko euskaran "ageri" eta "agerri" semantikoki oso lotuta daude

Konkluditzen genuén atzoko sarrera egínez referentzia ki Irulegiko "akaŕi" hitza, zein izanen zén izen bat aráuz gure interpretazioa (ikus #2886):

• akaŕi = agari = ageri = agiri (ageriko agiri oroigarri bat gain zeozer gogoangarria)

Zehazki honela amaitzen genuen:

Errepikatzen dugu: azaldu-beharra aurkitzen da an "Sorioneku/Sorioneke", zeinen "r" grafiko iberiko hori ez den tipikoki interpretatzen nola euskararen "r" sinplea, eta ez an "eŕaukon", zeinen "ŕ" iberiko grafiko hori normaltasunez interpretatuko litzakén fonetikoki nola euskararen "r" sinplea (bide batez, hori da ber ŕ zein den aurkitzen an "akaŕi", non, berdin ere, ez den arazo grafikorik aráuz gure interpretazioa).

Bai, azpimarratu nahi dugu ze Irulegiko "akaŕi" horretan ere (antzera nola an "eŕaukon") ez zen egonen arazo grafiko-fonetikorik, zeren "ŕ" grafiko hori izanen baitzén euskararen "r" bera. Ondo.

Baina, gaurkoan harira ekarri nahi genuke ze hizkuntza iberikoan bázen antzeko hitz bat, "akari" idatzia, zeinen grafia zén pitin bat ezberdina respektu Irulegiko "akaŕi" hitza (ikus #2888), eta zein saiatu ohi den lotzen kin Irulegiko "akaŕi". Grafia ezberdin horretatik (zein gertatzen den erábiliz, printzipioz, ber idazkera iberikoa) akaso "akari" iberiko horretan espero behar genuke "r" soinu bat fonetikoki ezberdina respektu Irulegiko "akaŕi", apika antzekoa nola euskararen egungo "r" bikoitza ("rr") edo horren ingurukoa, alegia zerbait nola "agarri". 

Segi daigun asumitzen (ikus #2888) ze iberikoaren "akari" eta Irulegiko "akaŕi" lotuta daudela. Galdera litzaké: existitzen al da euskaran "agari = ageri = agiri" eremu lexiko-semantiko horretan aldaerarik edo hurbileko hitzik non dugún "r" bikoitza? Eta kontua da ze OEH-n jasotzen dá "agerri" sarrera, zeinen etimologia (OEH bera)) lotzen dén kin gure "ager-", "agir-" gehi sufijo bat: -erri?:

Etim. De ager-, agir- + suf. -erri ? (FHV 82). Cf. enzuerri 'espacio en que se puede oír (entzun) algo'. [OEH, ikus "agerri"]

Ageri edo agerri denez, gaurko euskaran "ageri" eta "agerri" semantikoki oso lotuta daude, halan ze egon zitezkén hizkerak, akaso urrutikoak, akaso aspaldikoak, non, antzera, "agari" eta "agarri" (edo akaso soilik erabiliko zén "agarri") egon zitezkén berdin lotuak semantikoki, justifikatuz hango grafia diferentea kin interpreazio berbera (hau genioen an #2888)

.. kontextu horretan "akariśalir" iberiko horiek interpreta litezke nola beste moneta-klase bat, akaso garai eta paraje haietan ondo ezaguna, zein izanen zén nolabaiteko moneta konmemoratiboa, berezia, alegia (beste) ageriko oroigarri bat gain zeozer gogoangarria. 

Hemen, saiatu gara ematen azalpen bat gain "akari" iberikoa, nahiz berriro nabarmendu nahi dugun ze Irulegiko "akaŕi = agari = ageri = agiri" horretan ez dago arazo grafiko-fonetikorik. [2898] [>>>]