igandea, apirila 23, 2023

Eta nóndik etor litezke adizki pluralak? (gara/gira, zara/zira, dira; ginan, zinan ziran) Tika "*e - i - ra - n < *e - i - la - n" aditz-partizipioa, kin "la/ra" erro zaharra

Hortaz, izanen genuké:

  • e - i - za - n > i - za - n = izan (aditz-partizipioa)

----------------

  • n(i) - (d)a - i - z(a) = n - a - i - z = naiz (orainaldiko 1. persona)
  • h(i) - (d)a - i - z(a) = n - a - i - z = haiz (orainaldiko 2. persona)
  • da (fosil bat: orainaldiko 3. persona) 

----------------

  • n(i) - e - i - z(a) - n > n - e - i - za - n > n - i - za - n   > n - i - (n) - (t) - za - n = nintzan (lehenaldiko 1. persona) 
  • h(i) - e - i - z(a) - n > h - e - i - za - n > h - i - za - n   > h - i - (n) - (t) - za - n = hintzan (lehenaldiko 2. persona) 
  • e - i - za - n > i - za - n > za - n = zan (lehenaldiko 3. persona)

Bestalde, dauzkagú beste forma aski diferente batzuk an persona pluralak (irregularrak respektu "izan" aditz-partizipioa):

  • gu gara / gira
  • zu zara / zira
  • haiek dira

eta

  • gu ginan
  • zu zinan
  • haiek ziran

Nóndik etor litezke adizki plural horiek? (gara/gira, zara/zira, dira; ginan, zinan ziran) Ba, gure ikuspegitik (eta erakusten saiatuko garenez), tika:

  • *e - i - ra - n < *e - i - la - n
aditz-partizipioa, kin "la/ra" partikula (kasu honetan erro) zaharra. [1969] [>>>]