ostirala, abuztua 04, 2023

Arizabalo (2009): "vizcaíno-alavés: *deu+io > *deutsio > deutso,-a,-e"

Aipatzen genuén astearte honetan Patxi Arizabalo-ren artikulu bat (2009) titulatzén "Algunas consideraciones sobre la presencia del pluralizador verbal '-it-' en el dialecto vizcaíno, y en el 'nor-nork' alocutivo de los dialectos orientales", non, besteak beste, aurkitzen dugún honako koadro interesgarri hau:

Bertan autorea saiatzen da aurkitzen zéin izan ahal den jatorria on laguntzaile tripersonalak an hizkera ezberdinak, nola dirén "vizcaino-alavés", "de Burunda", "navarro" eta "navarro oriental".

Begira deiogun ki lehenengo koadrotxoa, non aipatzen dirén adizkiak on gaurko mendebaldea:

nabari dugu ze Arizabalo-k ez du argi ikusten ze mendebaldeko"deutso, -a, -e" formak derivatzen dirén tik "eutsi":

  • ¿eutsi?

eta aditz horren jatorrian jartzen dú:

  • *e-u auxiliar

zein interpreta litekén nola "*edun" aditza, nondik proposatzen duén:

  • *deu+io > *deutsio > deutso,-a,-e

Hor, guk bestetan justifikatzen saiatu garenez, ikusten dugu aski argiki "*eradun" aditzaren forma objetu-pluralak, zein, arrazoi ezberdinengatik, hasi ziren erabiltzen kin objetu singularrak (edota pluralak ere):

  • de(ra)utzo > deutzo/deutso
Beraz, mendebaldeko formak, gure analisian, etorriko zirén tik "*eradun" aditza. [2073] [>>>]

Etiketak: ,