Aukerako inpersonalizazioa, ifrentzua?
Atentzioa deitu dit nóla ondorengo aipuan Koldo Biguri-k egiten duén valorazio negatiboa respektu inpersonalitatea on expresioak nola "istripu hilgarri":
Horrek guziak bádu loturarik kin nominalizazio-prozesuak, non halaber galduko baitira xehetasunak afin sórtu zerbait orokorragoa, abstraktuagoa. Adibidez eta konkretuki, ahal dugu kontatu zerbait gain "ume bat zein ari dan jokatzen partidu bat" edo sinpleki gain "jokalari bat", zek berdin balioko luke baldin jokalaria heldua balitz, atzo aritua edo bihar aritzekoa. "Jokalari" kontzeptu hori abstraitzen da ti ezaugarri personalak on jokalaria, edo bestelakoak ere (nola denbora), afin sórtu ideia orokorragoa, esateko laburragoa, hainbat kasutan funtzionalagoa, eta ... aukeran!
"Istripu" ere dá kontzeptu orokorra, non ez den zehazten batere partikularitaterik respektu ezein "istripu" konkretu (kasu honetan izen edo kontzeptualizazio hori ez da derivatzen ti aditz bat). Gainera, kontzeptualizazio sinpleetatik sortu ahal dirá kontzeptualizazio konplexuagoak, nola "istripu mortala", hots, "accidente con resultado de muerte", zein ez den berdin nola "istripu hilgarria": istripu hilgarria dá potentzialki hilgarria, baina istripu mortalak efektiboki eragin du heriotza.
Ibon Sarasola-k, bere Zehazki hiztegian, dú ematen: "accidente mortal, hildakoak izan diren istripua", baina euskarazko hori ez da benetako izendapen bat, ez da izen moduko bat, ez da denominazio bat, baizik gehiago definizio bat. Ikus:
Ikus, ordea, beste hauek:
Izan ere, alde batera utzita “istripu hilgarri” batean derrigor jendea hiltzen den ala ez, era honetako esamoldeen erabilerak ifrentzuan duen inpertsonalizazioaz (edo despertsonalizazioaz) nahi nuke mintzatu... (Koldo Biguri, 2013: ikus beherago)Eta atentzioa deitu dit zeren hori inpersonalizazioa (edo bestela esanda, hori ariketá on abstrakzioa respektu elementu personal-partikularrak) dá ezaugarri nagusia on kontzeptualizazioa (sorkuntza kontzeptuala): izan ere, konzeptu bat sortzen dugunean, adibidez "etxe", egiten dugu abstráitu ezaugarri batzuk eta horiekin sórtu kontzeptu linguistiko berria.
Horrek guziak bádu loturarik kin nominalizazio-prozesuak, non halaber galduko baitira xehetasunak afin sórtu zerbait orokorragoa, abstraktuagoa. Adibidez eta konkretuki, ahal dugu kontatu zerbait gain "ume bat zein ari dan jokatzen partidu bat" edo sinpleki gain "jokalari bat", zek berdin balioko luke baldin jokalaria heldua balitz, atzo aritua edo bihar aritzekoa. "Jokalari" kontzeptu hori abstraitzen da ti ezaugarri personalak on jokalaria, edo bestelakoak ere (nola denbora), afin sórtu ideia orokorragoa, esateko laburragoa, hainbat kasutan funtzionalagoa, eta ... aukeran!
"Istripu" ere dá kontzeptu orokorra, non ez den zehazten batere partikularitaterik respektu ezein "istripu" konkretu (kasu honetan izen edo kontzeptualizazio hori ez da derivatzen ti aditz bat). Gainera, kontzeptualizazio sinpleetatik sortu ahal dirá kontzeptualizazio konplexuagoak, nola "istripu mortala", hots, "accidente con resultado de muerte", zein ez den berdin nola "istripu hilgarria": istripu hilgarria dá potentzialki hilgarria, baina istripu mortalak efektiboki eragin du heriotza.
Ibon Sarasola-k, bere Zehazki hiztegian, dú ematen: "accidente mortal, hildakoak izan diren istripua", baina euskarazko hori ez da benetako izendapen bat, ez da izen moduko bat, ez da denominazio bat, baizik gehiago definizio bat. Ikus:
Uste dugu ze bihar gertatuko dira hiru "hildakoak izan diren istripu".Aparte izán expresio regresibo eta atzerakargatua, horko aditzak ez datoz bat (bata etorkizun, bestea iragan), istripuetan ez dira zértan gertatu "hildakoak" pluralean, eta "hiru" zenbaki hori ez da ondo ulertzen aurrén ustezko denominazio hori (ez da berdin nola izena bailitzan).
Ikus, ordea, beste hauek:
Uste dugu ze bihar gertatuko dirá hiru istripu mortal.edo:
Creemos que mañana acurrirán tres accidentes con resultado de muerte.
Horiek bai dira denominazioak: abstraktuak, erabilgarriak, aberasgarriak, eta aukeran. [195] [>>>]
Etiketak: nominalizazioa
posted by Jesus Rubio at asteazkena, uztaila 03, 2013
1 Comments:
Nik uste nominalizazio bat edo hitz bat hartu behar denean -artikulu honetan azaltzen den legez, funtzio bat betetzen duelako-, konplexurik gabe hartu ahal dela beste hizkuntz batetik, nola frantsesa, gaztelera, inglesa... kopiatu eta kitto, lotsarik gabe, euskararen historian zientoka aldiz egin den bezalaxe. Beste soluzio bat hitza asmatzea izan ahal da, zenbaitetan egin den bezalaxe. Hori bai, hitz motza eta fonetikoki erraza ahoskatzeko.
Garbi dagoena da soluziorik okerrena dela definizio bat ematen hastea. Edo hainbat kontzeptu lotzea, bata bestearen atzetik, hitz berria lortu arte. Hizkuntz kalitatea, alegia komunikazioa, funtsezkoa da hizkuntza hori egunero naturaltasunez erabili ahal izateko.
Txopi
Argitaratu iruzkina
<< Home