Komak eta... azentuak

Genióen hemen ze hala komek nola koma garaiek gehiago sugeritzen dute pausa zeinda jarraitutasun fluitua:

Atzo azpimarratzen genuen nóla helburu diferenteek eskatu ohi dituzté soluziobide diferenteak ere, eta nóla gaur egungo puntuazioak ez luken bilatu behar sinpleki leuntzea zurruntasun buruazkena (horretarako zatítuz diskursoa an adreilu ez-horregatik gutxiago buruazkenak), baizik, kontrara, saiatu beharko litzakela bidératzen fluitate burulehena, argiki markátuz aurrerabideak nondik irakurketa ibil dadin seguru eta gustoso.

Zentzu horretan, iruditzen zaigu ze hala komek nola koma garaiek gehiago sugeritzen duté pausa ezenez jarraitutasun fluitua, eta, esan dugunez, ez da hori gure helburua. Hortaz, ez bata ez bestea ez lirake biderik egokienak afin provókatu irakurketa fluitu-gozotsuena, are gutxiago noiz existitzen den puntuazio bat gutxio agresiboa eta gutxio zatitzailea nola den azentua, zein den mekanismo ondo gardenagoa, ondo erabilgarriagoa, ondo orokorragoa, ondo erosoagoa, ondo fluituagoa, eta ondo egokiagoa

eta hemen ze azentuak ez lirake izan behar soilik desanbiguatzaileak, baizik laguntzaile hutsak ere:

Azentuen erabilera optatibo hori, bestalde, ez litzake egon behar baldintzatua ki existitu anbiguetate sintaktiko-interpretatiboa. Esan nahi baita ze, askotan, nahiz teknikoki ez existitu halako anbiguetaterik, arinago interpretatuko dugu textua baldin erábili azentu bat, ez afin desanbiguatu, baizik, sinpleki, nahizik lagundu deskodetzen textua azkarrago eta aisago.

eta azkenik hemen jartzen genuén adibide hau:

Axular-ek idatzi zuén ondoko esladia an bere "Guero" (1643):

Lehenbicico athea eta portale principala, da beguietaco vista. Visus. [Axular, XLI]

zein orobat idatzi litekén erabilíz azentu bat gain aditza:

Lehenbicico athea eta portale principala dá beguietaco vista. Visus.

hala eginez irakurketa akaso fluituagoa.

Azentuak aspalditik erabili dira euskaraz (ikus adibidez Leizarraga), eta gaur egun ere izan daitezké ondo erabilgarriak afin desánbiguatu edo sinpleki lagúndu deskodifikatzen textua arinago.

Bai, orohar, puntuazioa erabiltzen dugu asmóz desanbiguatu edo sinpleki lagundu deskodifikatzen textua arinago. Eta hor, euskaran, azentuek bádute zeregin bat, zein, jakina, landu behar den. [1029] [>>>]